Άρθρο 44 (Υπεραγορές Τροφίμων “Σούπερ μάρκετς τροφίμων)

‘Άρθρο 44

Υπεραγορές Τροφίμων («Σούπερ μάρκετς τροφίμων»)

1. Ορισμός: «Υπεραγορά Τροφίμων ή Σούπερ Μάρκετ είναι μεγάλο κατάστημα, στο οποίο πωλούνται κάθε είδους τρόφιμα, παρασκευασμένα και μη, καθώς και είδη άσχετα με τα τρόφιμα.
Αναλυτικότερα, στα ανωτέρω καταστήματα επιτρέπεται να πωλούνται όλα τα είδη παντοπωλείου και κρεοπωλείου, κατεψυγμένα τρόφιμα, ζωικής και φυτικής προελεύσεως, γάλα και τα παραγωγά του, φαγητά και γλυκίσματα σε πακέτα και εμφιαλωμένα οινοπνευματώδη και μη ποτά, καθώς και απορρυπαντικά, είδη καθαρισμού, εντομοκτόνα, συμπεριλαμβανομένων και των σκωροκτόνων σε πραγματικά αεροστεγείς συσκευασίες, καλλυντικά, είδη νοικοκυριού, εξοχής, ενδύσεως, και υποδήσεως, παιδικά είδη, χαρτικά, βιβλία κλπ., με την προυπόθεση ότι θα καταλαμβάνουν ιδιαίτερους νοητούς χώρους μακρυά από τα τρόφιμα.
Δεν επιτρέπεται η πώληση στα ανωτέρω καταστήματα νωπών ψαριών, εκτός αν υπάρχει ιδιαίτερος για το σκοπό αυτό χώρος 20 τ.μ. τουλάχιστον, με συγκρότηση ιχθυοωπλείου, ο οποίος θα χωρίζεται από τους άλλους χώρους του καταστήματος με τοίχο ύψους τουλάχιστον 2,50 μ. Για την επικοινωνία του ιχθυοπωλείου με το άλλο κατάστημα μπορεί να υπάρχει θύρα, η οποία όταν δεν χρησιμοποιείται, θα παραμένει κλειστή.
2. Οι υπεραγορές τροφίμων ιδρύονται και λειτουργούν σε ανεξάρτητους από κατοικίες χώρους μεγάρων ή άλλων κτιρίων και αποτελούνται από τα ακόλουθα διαμερίσματα:
α. Αίθουσα πωλήσεων, χωρισμένη νοητώς σε τμήματα, το καθένα από τα οποία θα έχει εμβαδόν 20 τ.μ. τουλάχιστον. Το συνολικόν εμβαδόν της αίθουσας πωλήσεων θα είναι τόσες φορές πολλαπλάσιο των 20 τ.μ., όσος είναι και ο αριθμός των λειτουργούντων σ’ αυτήν τμημάτων και πάντως όχι μικρότερο των 200 τ.μ.
β. Αποθήκη τροφίμων ανάλογης με το μέγεθος της επιχειρήσεως εκτάσεως, η οποία θα πληρεί τους όρους και τις προυποθέσεις του άρθρου 28 της παρούσας. Για την αποθήκευση ειδών συσκευασίας θα υπάρχει ιδιαίτερος χώρος αποθηκεύσεως, χωρισμένος έστω και με ξυλοκατασκευή. Δεν είναι απαραίτητη η αποθήκη τροφίμων σε Σούπερ Μάρκετς, τα οποία διαθέτουν κεντρικές αποθήκες, που έχουν ιδρυθεί και λειτουργούν βάσει άδειας της Αστυνομικής Αρχής, σύμφωνα με την παρ. 4 άρθρου 28 της παρούσας και από τις οποίες εφοδιάζονται απευθείας οι αίθουσες πωλήσεων των καταστημάτων τούτων.

γ. Αποχωρητήρια προσωπικού. Ο κατά φύλο αριθμός θέσεων των αποχωρητηρίων προσωπικού θα είναι ανάλογος με τον κατά φύλο των εργαζομένων ατόμων, σύμφωνα με το άρθρο 35 της παρούσας, οι διατάξεις του οποίου εφαρμόζοτανι και στα καταστήματα του παρόντος άρθρου.
δ. Αποδυτήρια προσωπικού, σύμφωνα με το άρθρο 30 της παρούσας.
ε. Γραφεία.
3. Αν τα ανωτέρω καταστήματα διαθέτουν και φαγητά ή γλυκίσματα, παρασκευαζόμενα στο ίδιο το κατάστημα, θα υπάρχουν και ιδιαίτερα παρασκευαστήρια φαγητών ή γλυκισμάτων, εμβαδού 40 τ.μ. τουλάχιστον το καθένα. Αν υπάρχουν και τα δύο εργαστήρια (μαγειρικής και ζαχαροπλαστικής), αυτά θα είναι χωρισμένα μεταξύ τους με τοίχο ύψους 2,50 μ. τουλάχιστον. Σε περίπτωση που ψήνονται μόνον κοτόπουλα, ο χώρος προετοιμασίας, ψησίματος και προσφοράς τους θα είναι τουλάχιστον 20 τ.μ.
Πάντως, για κάθε τμήμα πωλήσεως φαγητών ή γλυκισμάτων, ανεξάρτητα από το αν τα είδη αυτά παρασκευάζονται σε παρασκευαστήρια του ίδιου του καταστήματος, εντός ή εκτός τούτου, ή προέρχονται από άλλα νομίμως λειτουργούντα εργοστάσια ή εργαστήρια, θα υπάρχει ιδιαίτερος νοητώς χώρος εμβαδού 20 τ.μ. τουλάχιστον. Σε εμφανές σημείο του κάθε τμήματος θα υπάρχει αναρτημένη επιγραφή με την ένδειξη «Τμήμα έτοιμων φαγητών» ή «τμήμα ειδών ζαχαροπλαστικής».
4. Η ίδρυση και λειτουργία στα Σούπερ Μάρκετς τμήματος πρατηρίου άρτου και ειδών αρτοποιίας επιτρέπεται μόνον εφόσον συντρέχουν οι όροι και προυποθέσεις που καθορίζουν οι σχετικές διατάξεις της εκάστοτε ισχύουσας νομοθεσίας για τα αρτοποιεία και πρατήρια άρτου (Ν. 726/77, κοινή Υπουργική Απόφαση Α2 – 1218/77, άρθρο 48 της παρούσας κλπ.).
5. Τα πωλούμενα είδη θα είναι τοποθετημένα με τάξη μέσα στο κατάστημα. Απαγορεύεται η έκθεση των ανωτέρω ειδών έξω από την οικοδομική γραμμή του κτιρίου, στην πρασιά, ή στο πεζοδρόμιο, με εξαίρεση τα κηπευτικά και φρούτα, που τρώγονται κατόπιν αποφλοιώσεως, τα οποία μπορεί να εκθέτονται έξω από το κατάστημα, καταλαμβάνοντας χώρο μέχρι 1 μ. από την οικοδομική γραμμή του κτιρίου, εφόσον τούτο δεν έρχεται σε αντίθεση με σχετικές διατάξεις Νόμων, Δ/γμάτων κλπ.
Στα τμήματα οπωρολαχανοπωλείων η πώληση λαχανικών επιτρέπεται μόνον εφόσον θα έχουν αφαιρεθεί οι ρίζες τους.
Τα είδη καθαρισμού, αποσμητικά χώρων, εντομοκτόνα, είδη Μονοπωλείου και τυποποιημένες ζωοτροφές θα τοποθετούνται σε ιδιαίτερους νοητώς χώρους, μακρυά από τρόφιμα και κατά τρόπο που να μην είναι δυνατό να τα επηρεάσουν. Ειδικότερα, στα ράφια με τις ζωοτροφές θα υπάρχει αναρτημένη επιγραφή με την ένδειξη «ζωοτροφές».
6. Τα εγκυτιωμένα συντηρημένα τρόφιμα (κονσέρβες) θα τοποθετούνται σε δροσερά μέρη, τα οποία δεν θα επηρεάζονται από τις ηλιακές ακτίνες και γενικά από τις υψηλές θερμοκρασίες του περιβάλλοντος. Στις αποθήκες των Σούπερ Μάρκετς τα εγκυτιωμένα τρόφιμα θα διατηρούνται σε ξηρό περιβάλλον με σταθερή χαμηλή θερμοκρασία, κατά προτίμηση +10ο C, που θα αερίζεται καλά.
7. Τα μη συσκευασμένα τρόφιμα, που τρώγονται όπως έχουν, χωρίς προηγουμένως να βρασθούν ή ψηθούν ή αποφλοιωθούν, θα διατηρούνται σε ερμητικά κλειστές προθήκες, κατά τρόπο που να προφυλάσσονται από τις μύγες, τις κατσαρίδες, τους ποντικούς, τον κονιορτό, τα καυσαέρια και κάθε είδους άλλες ρυπάνσεις. Τα φρούτα, που τρώγονται χωρίς προηγουμένως να αποφλοιωθούν, θα προφυλάσσονται κατά το δυνατό από τις ανωτέρω ρυπάνσεις τοποθετούμενα απαραίτητα στο εσωτερικό του καταστήματος.
Απαγορεύεται η ψηλάφιση των ανωτέρω τροφίμων από το προσωπικό και τους πελάτες του καταστήματος. Υπεύθυνοι για τούτο είναι οι απασχολούμενοι σε κάθε τμήμα υπάλληλοι του καταστήματος.
8. Τα ευαλλοίωτα τρόφιμα θα διατηρούνται σε κατάλληλα ψυγεία επαρκούς χωρητικότητας και υπό την απαραίτητη, ανάλογα με το είδος των τροφίμων και τον επιθυμητό χρόνο συντηρήσεως τους, σταθερή χαμηλή θερμοκρασία. Δεν επιτρέπεται η έκθεση ευαλλοίωτων τροφίμων εκτός ψυγείων. Αν η επιχείρηση επιθυμεί την έκθεση ευαλλοίωτων τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων και των ωμών κρεάτων, θα πρέπει να υπάρχουν κατάλληλα ψυγεία προθήκες. Αν τα ευαλλοίωτα τρόφιμα είναι συσκευασμένα μπορεί για την έκθεσή τους να χρησιμοποιούνται ειδικά ανοικτά ψυγεία.
Γενικά, για τη συντήρηση των ανωτέρω ευαλλοίωτων τροφίμων με απλή ψύξη θα υπάρχει στα ψυγεία σταθερή χαμηλή θερμοκρασία κατώτερη των +7ο C.
Ειδικότερα η συντήρηση του νωπού κρέατος με απλή ψύξη θα γίνεται σε ηλεκτρικά ψυγεία υπό σταθερή θερμοκρασία κάτω των +7ο C, των δε πτηνών, θηραμάτων και σπλάχνων κάτω των +4ο C.
Προκειμένου για κατεψυγμένα τρόφιμα (κρέατα, πουλερικά, θηράματα, ψάρια και άλλα αλιεύματα, κηπευτικά κ.τ.ομ.) η συντήρησή τους θα γίνεται σε ειδικά ψυγεία καταψύξεως, ανάλογης με την κίνηση του καταστήματος χωρητικότητας, με ιδιαίτερο για κάθε πωλούμενο συναφές είδος ψυκτικό θάλαμο, και υπό σταθερή, ψύξη τουλάχιστον -15ο C για τα κρέατα και κηπευτικά και – 18 C για τα ψάρια, τα πτηνά, τα θηράματα και τα σπλάχνα. Η έκθεση των ανωτέρω κατεψυγμένων ειδών εκτός ψυγείων καταψύξεως, καθώς και η απόψυξη και επανακατάψυξή τους, απαογορεύεται. Τα κάθε είδους ψυγεία θα πληρούν τους όρους και τις προυποθέσεις που καθορίζει το άρθρο 29 της παρούσας.
9. Στα τμήματα κρεοπωλείου ο κιμάς θα κόβεται κατά την παρουσία του πελάτη, η δε προορισμένη για την κοπή του κιμά μηχανή θα είναι τοποθετημένη σε κατάλληλο ύψος, το πολύ 1,20 μ., από το δάπεδο, ώστε να μπορεί ο πελάτης να ελέγχει εύκολα την ποιότητα των χρησιμοποιουμένων για την κοπή του κιμά τεμαχίων κρέατος. Η διατήρηση έτοιμου κιμά στα καταστήματα του παρόντος άρθρου επιτρέπεται μόνο με τις προυποθέσεις, που καθορίζει η σχετική νομοθεσία.
10. Αν λειτουργούν σε Σούπερ Μάρκετς τμήματα ιχθυοπωλείου, η κατασκευή και η συγκρότηση τούτων, καθώς και ο τρόπος συντηρήσεως και εκθέσεως των κάθε είδους αλιευμάτων, θα είναι σύμφωνα με τις παρ. 9 και 12 του άρθρου 43 της παρούσας.
11. Τα κάθε είδους τρόφιμα θα έχουν τους συνήθεις οργανοληπτικούς χαρακτήρες (οσμή, γεύση, όψη) και να πληρούν, ως προς την επίδρασή τους στην υγεία του ανθρώπου, τους υγειονομικούς όρους και προυποθέσεις, που καθορίζουν ο Κώδικας Τροφίμων και Ποτών και οι διατάξεις της εκάστοτε ισχύουσας σχετικής νομοθεσίας για τα τρόφιμα. Τα πωλούμενα στα καταστήματα του παρόντος άρθρου τρόφιμα και ποτά, τα οποία είναι προιόντα κατεργασίας ή αναμείξεως τροφίμων ή έχουν υποβληθεί σε οποιαδήποτε επεξεργασία (παστερίωση, συσκευασία κλπ.), πρέπει να προέρχονται από νομίμως λειτουργούντα εργοστάσια ή εργαστήρια τροφίμων ή ποτών. Η προέλευση των ανωτέρω ειδών θα αποδεικνύεται κάθε φορά βάσει των τιμολογίων πωλήσεως ή των δελτίων αποστολής. Τα δοχεία συσκευασίας των κονσερβοποιημένων τροφίμων δεν θα παρουσιάζουν οποιαδήποτε διόγκωση ή σύνθλιψη σε σημαντικό βαθμό ή οξιδώσεις ή μεταγενέστερες συγκολλήσεις σε διάφορα σημεία τους ή οποιαδήποτε λύση της στεγανότητάς τους και θα πληρούν όλους τους όρους των σχετικών με τα υλικά συσκευασίας τροφίμων διατάξεων του Κώδικα Τροφίμων και Ποτών. Τα αρμόδια ‘Οργανα υγειονομικού ελέγχου οφείλουν να απομακρύνουν από την κατανάλωση τις κονσέρβες, των οποίων τα δοχεία παρουσιάζουν τις ανωτέρω εκτροπές, εφαρμόζοντας τις σχετικές διατάξεις της εκάστοτε ισχύουσας νομοθεσίας για τα τρόφιμα.
Η διάταξη της παρ. 5 του άρθρου 45 της παρούσας για τη χρήση δοχείων, που περιείχαν άλλοτε δηλητήρια, ως περιεκτών τροφίμων εφαρμόζεται και στα καταστήματα του παρόντος άρθρου.
12. Τα χαρτί, που χρησιμοποιείται για την περιτύλιξη τροφίμων, τα οποία τρώγονται όπως έχουν, θα είναι αμεταχείριστο, λευκό και απόλυτα καθαρό και, αν τα τρόφιμα περιέχουν μεγάλο ποσοστό υγρασίας, αδιάβροχο.
Για τον αποχωρισμό του χαρτιού τούτου από τη δέσμη, στην οποία ανήκει, θα χρησιμοποιείται κατάλληλος δακτυλοβρεχτήρας, δηλ. καθαρό σφουγγάρι, φυσικό ή συνθετικό (αφρολέξ), τοποθετημένο σε κατάλληλη θήκη με ανάλογη ποσότητα νερού. Πλησίον κάθε χρησιμοποιούμενης δέσμης χαρτιού περιτυλίξεως θα υπάρχει ένας δακτυλοβρεχτήρας. Η διαβροχή του δακτύλου με σάλιο για τον αποχωρισμό του χαρτιού από τη δέσμη απαγορεύεται.
Τα χρησιμοποιούμενα για τη συσκευασία γλυκισμάτων κουτιά ή δίσκοι από χαρτόνι θα καλύπτονται εσωτερικά με αμεταχείριστο, λευκό, αδιάβροχο και απόλυτα καθαρό χαρτί ή άλλο παρόμοιο υλικό.
Το κρέας και τα ψάρια θα περιτυλίσσονται με αμεταχείριστο και απόλυτα καθαρό χαρτί ή άλλο παρόμοιο υλικό, που θα πληρεί τους καθοριζόμενους με τις ισχύουσες Αγορανομικές Διατάξεις όρους. Το χρησιμοποιούμενο για την παρασκευή χαρτοσακουλών, προοριζομένων για την τοποθέτηση φρούτων, κηπευτικών κ.τ.ομ., χαρτί θα είναι απόλυτα καθαρό και αμεταχείριστο. Απαγορεύεται η κατασκευή τέτοιων σακουλών από παλιό χαρτί ή έντυπα ή χειρόγραφα.
13. Αν λειτουργούν σε Σούπερ Μάρκετς τμήματα πωλήσεως σε πακέτα έτοιμων φαγητών ή / και γλυκισμάτων, η συγκρότηση και ο εξοπλισμός των τμημάτων τούτων, καθώς και ο τρόπος διατηρήσεως και διαθέσεως των φαγητών ή / και γλυκισμάτων θα είναι σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις των άρθρων 38 ή / και 39, αντίστοιχα, της παρούσας.
Σε περιπτώσεις που τα φαγητά ή / και τα γλυκίσματα παρασκευάζονται σε παρακευαστήρια της επιχειρήσεως του Σούπερ Μάρκετ, εντός ή εκτός του καταστήματος, ως προς την κατασκευή, τη συγκρότηση και τον εξοπλισμό τους τα παρασκευαστήρια αυτά θα πληρούν, πέρα από τους περιγραφόμενους στην παρ. 3 του παρόντος άρθρου όρους, και τους όρους και προυποθέσεις, που καθορίζουν οι διατάξεις της παρ. 3 εδ. α περ. (2) άρθρου 38 και της παρ. 4 εδ. α περ. (2) άρθρου 39, αντίστοχα, της παρούσας.
14. ‘Ολοι οι χώροι των καταστημάτων του παρόντος άρθρου, καθώς και τα έπιπλα, τα ψυγεία, τα εργαλεία, τα σκεύη κλπ. θα διατηρούνται σε καλή κατάσταση και απόλυτα καθαροί. Τα εργαλεία, τα σκεύη και οι συσκευές, που χρησιμοποιούνται κατά τους διάφορους χειρισμούς των τροφίμων, θα πλύνονται καθημερινά με ζεστό νερό και σαπούνι ή άλλο κατάλληλο και αποδεκτό από υγιεινής απόψεως απορρυπαντικό. Για τον σκοπόν αυτόν θα υπάρχει σε κάθε κατάστημα νεροχύτης με εγκατάσταση ζεστού και κρύου νερού. Ιδιαίτερα στο τμήμα κρεοπωλείου το ξύλο κοπής κρέατος θα καλύπτεται μετά από κάθε χρήση του με κατάλληλο κάλυμμα από λαμαρίνα και μετά το τέλος της εργασίας, αφού ξυθεί καλά, θα πλύνεται με ζεστό νερό και σαπούνι ή άλλο κατάλληλο και αποδεκτό από υγιεινής απόψεως απορρυπαντικό.

15. Οι πωλητές τροφίμων θα είναι υγιείς και απόλυτα καθαροί και θα φορούν λευκή ή ανοιχτόχρωμη καθαρή μπλούζα. Στα καταστήματα του παρόντος άρθρου είναι υποχρεωτική η πρόσληψη υπαλλήλων ταμείων.
16. Γενικά, οι διατάξεις του προηγούμενου Κεφαλαίου, οι αναφερόμενες στους γενικούς όρους ιδρύσεως και λειτουργίας των καταστημάτων τροφίμων και ποτών, εφαρμόζονται και για τα καταστήματα του παρόντος άρθρου, για κάθε δε τμήμα τούτων, στο οποίο πωλούνται τρόφιμα, έχουν εφαρμογή και οι διατάξεις του σχετικού με το τμήμα αυτό άρθρου του παρόντος Κεφαλαίου.
17. Στη χορηγούμενη άδεια λειτουργίας θα αναφέρεται ο γενικός τίτλος του καταστήματος «Υπεραγορά Τροφίμων» ή «Σούπερ Μάρκετ τροφίμων», και θα κατονομάζονται σ’ αυτή όλα ανεξαιρέτως τα τμήματα, που επιτρέπεται να λειτουργήσουν σ’ αυτό, όπως λ.χ. Υπεραγορά Τροφίμων με τμήματα: ειδών παντοπωλείου, κρεοπωλείου, οπωροπωλείου, κατεψυγμένων ειδών, εμφιαλωμένων ποτών, έτοιμων φαγητών σε πακέτα, ειδών ζαχαροπλαστικής, ειδών καθαρισμού, ειδών νοικοκυριού, καλλυντικών κλπ.. Δεν επιτρέπεται η χορήγηση ιδιαίτερης για κάθε τμήμα Υπεραγοράς Τροφίμων άδειας.
Σε περίπτωση προσθήκης στην Υπεραγορά Τροφίμων νέων Τμημάτων, απαιτείται νέα άδεια λειτουργίας, σύμφωνα με την παρ. 4 άρθρου 6 της παρούσας.

Υ.Α. Υ1γ/Γ.Π/95236/2009 – Συμπλήρωση και τροποποίηση της υπ αριθμ Α1β/8547/83 (ΦΕΚ 526/Β/24.9.83) Υγειονομικής διάταξης: «Περί υγειονομικού ελέγχου και αδειών ιδρύσεως και λειτουργίας των εγκαταστάσεων επιχειρήσεων υγειονομικού ενδιαφέροντος, καθώς και των γενικών και ειδικών όρων ιδρύσεως και λειτουργίας των εργαστηρίων και καταστημάτων τροφίμων ή/ και ποτών», όπως έχει τροποποιηθεί

«Άρθρο 44Α: Καταστήματα χονδρικού εμπορίου (Cash 

& Carry) 

 Κατάστημα χονδρικού εμπορίου (Cash & Carry), είναι 

το κατάστημα το οποίο διενεργεί χονδρικό εμπόριο, σε 

ποσοστό 60%, επί του κύκλου εργασιών τους (τζίρου), 

πάσης φύσεως ειδών διατροφής, ειδών οικιακής χρήσε−

ως και ευρείας κατανάλωσης καθώς και επαγγελματικού 

εξοπλισμού και λιανικού εμπορίου στο υπόλοιπο ποσο−

στό. Κατά τα λοιπά, ως προς τον εξοπλισμό και τους 

όρους λειτουργίας τους ισχύει αναλογικώς το άρθρο 

44 (Υπεραγορές Τροφίμων) της παρούσης».