ΥΠ. ΚΟΙΝ. ΥΠ. Α1β/4841/79 (ΦΕΚ Β’ 696) : Περί της ποιότητας των
εμφιαλωμένων νερών
‘Εχοντας υπόψη :
1. Τον Α.Ν. 2520/40 «περί Υγειονομικών Διατάξεων».
2. Το Π.Δ. 544/77 «περί οργανισμού του Υπουργείου Κοινωνικών Υπηρεσιών».
3. Την απόφαση μας αριθμ. Α1β/8195/18.9.78 για τη συγκρότηση ομάδας
εργασίας για τη μελέτη του θέματος των εμφιαλωμένων νερών όπως έχει
τροποποιηθεί με την όμοιά της Α1β/378/16.1.79.
4. Την εισήγηση της ανωτέρω ομάδας εργασίας αποφασίζουμε:
Εκδίδουμε την κατωτέρω Υγειονομική διάταξη της οποίας η εκτέλεση
ανατίθεται στα αρμόδια Κρατικά Υγειονομικά ‘Οργανα.
Α’ ΟΡΙΣΜΟΙ
‘Αρθρο 1 :
1. «Εμφιαλωμένο νερό» καλείται το νερό το οποίο προσφέρεται από το
εμπόριο συσκευασμένο αεροστεγώς εντός υαλίνων ή πλαστικών φιαλών ή
πλαστικών δοχείων και προορίζεται για ανθρώπινη κατανάλωση.
2. «Οξυανθρακούχα νερά ή ποτά» καλούνται τα νερά ή ποτά, εφόσον
περιέχουν εν διαλύσει διοξείδιο του άνθρακος το οποίο είτε προέρχεται
από την ίδια πηγή (φυσικό διοξείδιο του άνθρακος) είτε προστίθεται στο
νερό ή ποτό κατά την εμφιάλωσή του.
3. «Πηγή υδροληψίας» καλείται κάθε φυσική πηγή πηγάδι εσκαφής ή γεώτρητο
δίκτυο υδρεύσεως κλπ. από όπου λαμβάνεται νερό για εμφιάλωση.
4. «Σύστημα εμφιαλώσεως» καλείται το σύνολο των εγκαταστάσεων
(σωληνώσεις, δεξαμενές, μηχανήματα κλπ.) από την πηγή υδροληψίας μέχρι
το σημείο εμφιαλώσεως.
5. «Εργοστάσιο εμφιαλώσεως» καλείται το οίκημα με το σύνολο των
μηχανολογικών και λοιπών εγκαταστάσεων που χρησιμεύουν για την παραγωγή
και προσωρινή αποθήκευση του εμφιαλωμένου νερού.
6. «Φυσικώς καθαρό» καλείται το νερό το οποίο προστατεύεται και
καθαρίζεται κατά τρόπο ώστε να ικανοποιεί μόνιμα τους όρους που
επιβάλλονται για το πόσιμο νερό.
7. «Πόσιμο νερό» καλείται το νερό που προορίζεται για ανθρώπινη κατανάλωση.
8. «Τεχνητός καθαρισμός του νερού» καλείται η επεξεργασία με
επιστημονικώς αναγνωρισμένες μεθόδους κατά τρόπο που να ικανοποιεί
μόνιμα τους όρους, οι οποίοι επιβάλλονται για το πόσιμο νερό.
9. «Ρύπανση» καλείται η παρουσία στο νερό κάθε ξένης ουσίας (οργανικής,
ανόργανης, ακτινεργού ή βιολογικής) η οποία μπορεί να το καταστήσει
επιβλαβές για την υγεία του ανθρώπου και ακατάλληλο για τις
προβλεπόμενες χρήσεις του.
10. «Μόλυνση» καλείται η ύπαρξη στο νερό παθογόνων μικροοργανισμών ή
άλλων μικροβίων και στοιχείων τα οποία δείχνουν έμμεσα ότι υπάρχει
δυνητικός κίνδυνος για την παρουσία παθογόνων μικροοργανισμών».
11. Κωδικός αριθμός παραγωγής» καλείται ο αριθμός που εκφράζει την
ημερομηνία παραγωγής σύμφωνα με τις εκάστοτε υποδείξεις της Δ/νσεως
Δημοσίας Υγιεινής του Υπουργείου Κοινωνικών Υπηρεσιών.
12. «Υγειονομικός κίνδυνος» καλείται οποιοδήποτε ελάττωμα βλάβη ή
ατέλεια του όλου συστήματος εμφιαλώσεως ή του τρόπου λειτουργίας του
εργοστασίου που μπορεί να προκαλέσει ρύπανση ή μόλυνση του προοριζόμενου
για εμφιάλωση νερού.
13. «Υγειονομική Υπηρεσία» καλείται η αρμόδια για τα θέματα δημοσίας
υγείας Υπηρεσία του Υπουργείου Κοινωνικών Υπηρεσιών που βρίσκεται σε
κάθε νομό, άσχετα από τη διοικητική της εξάρτηση.
Β. ΓΕΝΙΚΟΙ ΟΡΟΙ
‘Αρθρο 2 :
1. Το εμφιαλωμένο νερό το οποίο παρέχεται από το εμπόριο πρέπει να είναι
οργανοληπτικώς άμεμπτο και από κάθε άποψη αβλαβές για την υγεία του
ανθρώπου. Τα εργοστάσια εμφιαλώσεως καθώς και το όλο σύστημα εμφιαλώσεως
πρέπει να είναι απαλλαγμένα από κάθε υγειονομικό κίνδυνο.
2. Με την φροντίδα των θεωρουμένων από το νόμο ως υπευθύνων των
εργοστασίων εμφιαλώσεως θα λαμβάνονται τα απαραίτητα μέτρα, ώστε τα
παραγόμενα σ’ αυτά εμφιαλωμένο νερό να ικανοποιεί πλήρως τους
φυσικοχημικούς και μικροβιολογικούς χαρακτήρες που καθορίζονται από την
παρούσα Υγειονομική διάταξη και τις άλλες ισχύουσες συναφείς διατάξεις.
‘Αρθρο 3 :
1. Η εκάστοτε ισχύουσα Υγειονομική διάταξη «για την ποιότητα του πόσιμου
νερού» έχει εφαρμογή στο σύνολό της και για τα εμφιαλωμένα επιτραπέζια
νερά για τα οποία επιβάλλεται η εφαρμογή και των κατωτέρω καθοριζομένων
ειδικών όρων.
2. Για τα οξυανθρακούχα εμφιαλωμένα νερά, καθώς και για τα μη
οινοπνευματώδη ποτά γενικώς εφαρμόζονται οι διατάξεις για τα εμφιαλωμένα
νερά που αφορούν α) την ποιότητα του χρησιμοποιουμένου νερού, β) τις
εγκαταστάσεις εμφιαλώσεως και γ) την ποιότητα των χρησιμοποιουμένων
φιαλών και πωμάτων.
Οι χρησιμοποιούμενοι χυμοί, σιρόπια και τυχόν άλλα πρόσθετα πρέπει να
είναι σύμφωνα με τον κώδικα τροφίμων και απαλλαγμένα τελείως παθογόνων
μικροοργανισμών και ιών γενικώς και από απόψεως μικροβίων – δεικτών
κοπρανώδους προελεύσεως (κολοβακτηριοειδή, κολοβακτηρίδια, εντερόκοκκοι
κλπ.) να πληρούν τους όρους των εμφιαλωμένων νερών.
Γ. ΕΙΔΙΚΟΙ ΟΡΟΙ
1. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΜΕΝΟΥ ΓΙΑ ΕΜΦΙΑΛΩΣΗ ΝΕΡΟΥ
‘Αρθρο 4 :
1. Φυσικά χαρακτηριστικά. ‘Ορια : Εκτός των ορίων που προβλέπονται από
την εκάστοτε ισχύουσα Υγειονομική διάταξη για την ποιότητα του πόσιμου
νερού στα εμφιαλωμένα νερά θα λαμβάνεται υπόψη και η γεύση έως 3 μονάδες
(Threshold Taste Number).
2. Χημικά χαρακτηριστικά.
‘Ορια : Εκτός των προβλεπομένων από την εκάστοτε ισχύουσα Υγειονομική
διάταξη για την ποιότητα του πόσιμου νερού για τα εμφιαλωμένα νερά
καθορίζονται και τα εξής :
Μέγιστη επιτρεπόμενη συγκέντρωση
α) Νιτρικά (ως Ν) <= 10 χλιστ. λίτρο
β) Υδράργυρος (ως Hg)
κατά σύσταση 0,001 » »
γ) B.O.D5 (1) <= 1 » »
δ) T.O.C. (2) κατά προτίμηση <= 1 » »
ε) Τριαλομεθάνιο 0,1 » »
(1)Β.Ο.D5 = Βιομηχανικώς απαιτούμενο Οξυγόνο 5 ημερών σε 20οC
(2)T.O.C=Ολικός οργανικός άνθρακος
3. Μικροβιολογικά χαρακτηριστικά.
Για τα μικροβιολογικά χαρακτηριστικά θα ελέγχονται :
α) Ο συνολικός αριθμός αποικιών κοινών αερόβιων (μεσοφίλων) μικροβίων
που αναπτύσσονται σε υλικό καταμετρήσεως αποικιών στους 37ο C επί 48 ώρες.
β) Τα μικρόβια δείκτες : κολαβακτηριοειδή κολοβακτηρίδια, εντερόκοκκοι,
ψευδομονάδες (πυοκυανική).
γ) ‘Οπου κρίνεται αναγκαίο το κλωστηρίδιο το διαθλαστικό.
‘Ορια :
α) Για το συνολικό αριθμό αποικιών κοινών αεροβίων μικροβίων (μεσοφίλων)
δεν θεσπίζονται όρια θα πρέπει όμως ο αριθμός αυτός να είναι σταθερός
και να μην παρουσιάζει ασυνήθεις εξάρτησις καθόλη τη διάρκεια του έτους.
Αύξηση του αριθμού αυτού πέρα από τις συνήθως παρατηρούμενες
διακυμάνσεις απαιτεί πληρέστερο υγειονομικό έλεγχο, για τη διαπίστωση
του αιτίου που προκάλεσε την αλλαγή αυτή και τη λήψη των τυχόν
ενδεικνυομένων μέτρων.
β) Για τα κολοβακτηριοειδή ισχύουν τα προβλεπόμενα για το πόσιμο νερό με
την προσθήκη ότι αν εφαρμοσθεί η μέθοδος των μεβρανών κανένα δείγμα δεν
θα περιέχει περισσότερα από 6 κολοβακτηριοειδή στην ποσότητα των 200
κ.εκ. νερού που πρέπει να διηθείται.
γ) Ανεξαρτήτως μεθόδου εξετάσεως κανένα δείγμα δεν θα περιέχει
κολοβακτηρίδια (κολοβακτηριοειδή εντερικής προελεύσεως (Fecal coliform)
εντερόκοκκους ψευδομονάδα, πυκυοανική και κλωστηρίδιο το διαθλαστικό σε
100 κ. εκ. νερό. Αν εφαρμοσθεί η μέθοδος των μεμβρανών ο έλεγχος για
κολοβακτηρίδια θα γίνεται η διήθηση 200 κ. εκ. νερού.
δ) Απουσία παθογόνων μικροοργανισμών (π.χ. σαλμονέλλες, σιγκέλλες,
παθογόνοι σταφυλόκοκκοι παθογόνα δονάκια) σε 1
λίτρο νερό καθώς και απουσία παρασίτων, ωαρίων, προνυμφών εντόμων,
κύστεων κλπ. μικροφυκών στο ίζημα των υπό εξέταση δειγμάτων ύστερα από
φυγοκέντριση ή διήθηση από μεμβράνη ποσότητας τουλάχιστον 500 κ. εκ. νερού.
Δ. ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΕΣ
1. ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΩΝ ΚΑΙ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΝΕΡΩΝ ΠΡΟΟΡΙΖΟΜΕΝΩΝ ΓΙΑ ΕΜΦΙΑΛΩΣΗ
‘Αρθρο 5 : Τακτικές δειγματοληψίες
Οι επιχειρήσεις εμφιαλώσεως νερού έχουν υποχρέωση να διενεργούν τις
κατωτέρω εργαστηριακές εξετάσεις του προοριζόμενου για εμφιάλωση νερού.
1. Φυσική και χημική εξέταση.
α) Γενική πλήρη η οποία θα γίνεται μια φορά τουλάχιστον το χρόνο και θα
περιλαμβάνει όλες τις παραμέτρους που προβλέπονται από την εκάστοτε
ισχύουσα υγειονομική διάταξη για την ποιότητα του πόσιμου νερού και από
το άρθρο 4 της παρούσας.
Αν υπάρχει υποψία εμφανίσεως ανεπιθύμητων ουσιών ή αν η συγκέντρωση τους
μεταβάλλεται με το χρόνο σε βαθμό που να δημιουργεί ανησυχία, απαιτείται
η εκτέλεση συχνοτέρων δειγματοληψιών και προσδιορισμών των υπόπτων
ουσιών κατά την κρίση της Υγειονομικής Υπηρεσίας.
Αντίθετα όπου από προηγούμενες εξετάσεις ή από άλλα ασφαλή μόνιμα από το
νερό ή εμφανίζονται σε συγκέντρωση πολύ πιο κάτω από τα επιτρεπτά όρια
μπορεί να παραληφθεί ο επανειλημμένος εργαστηριακός προσδιορισμός τους,
ύστερα από έγκριση της Υγειονομικής Υπηρεσίας.
β) Συνήθη (μερική) η οποία θα γίνεται τέσσερις φορές τουλάχιστον το
χρόνο. Η εξέταση αυτή θα περιλαμβάνει αλκαλικότητα φαινολοφθαλείνης
αλκαλικότητα μεθυλίου ολικό άζωτο κατά Kjental (πρωτοειδών, πρωτεινών)
αμμωνία, νιτρώδη, νιτρικά χλωριούχα άλατα, σίδηρο δυσθενή και τρισθενή
ολικό οργανικό άνθρακα (T.O.C.) και τυχόν άλλη χαρακτηριστική ουσία κατά
την κρίση της Υγειονομικής Υπηρεσίας.
2. Μικροβιολογική εξέταση :
1. Η συχνότητα των μικροβιολογικών εξετάσεων θα είναι ανάλογη με τη
χρησιμοποιούμενη ποσότητα νερού για εμφιάλωση και κατά το ελάχιστο :
Για παραγωγή : μέχρι 20 τόννους ανά 24ωρο 1 φορά το μήνα
50 τόννους ανά 24ωρο κάθε 15 μέρες
100 τόννους ανά 24ωρο κάθε 4 μέρες
πάνω από 100 τόννους ανά 24ωρο κάθε μέρα.
‘Αρθρο 6 : ‘Εκτακτες δειγματοληψίες
1. Εφόσον υπάρχει υποψία μεταβολής των φυσικοχημικών και μικροβιολογικών
χαρακτήρων που αναφέρονται στο άρθρο 4 της παρούσας ή σε περίπτωση
εντόνων γεωλογικών φαινομένων (σεισμοί, κατολισθήσεις κλπ.) ή κλιματικών
φαινομένων (βροχοπτώσεις, πλημμύρες κλπ.) ή εκτελέσεως μεγάλων έργων ή
εγκαταστάσεως μονάδων που προκαλούν ρύπανση πλησίον των πηγών υδροληψίας
θα εκτελούνται υποχρεωτικώς από τις επιχειρήσεις εμφιαλώσεως έκτακτες
δειγματοληψίες και εργαστηριακές εξετάσεις (χημικές και μικροβιολογικές).
2. ‘Εκτακτες εργαστηριακές εξετάσεις θα εκτελούνται και με υπόδειξη της
Υγειονομικής αρχής όταν αυτή κρίνει σκόπιμη την εκτέλεση τέτοιων εξετάσεων.
ΙΙ. ΤΡΟΠΟΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ ΧΡΟΝΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΔΕΙΓΜΑΤΩΝ
‘Αρθρο 7 :
Εφόσον το δείγμα προορίζεται για μικροβιολογική εξέταση και η
δειγματοληψία γίνεται από κρουνό ή τμήμα δικτύου που διαθέτει κατάλληλο
για το σκοπό αυτό στόμιο ο δειγματολήπτης καίει το στόμιο του κρουνού
χρησιμοποιώντας ένα τολύπιο από βαμβάκι εμποτισμένο με οινόπνευμα
ανοίγει το κρουνό και μετά παρέλευση 5-10 λεπτών παίρνει το δείγμα για
την εξέταση. Στην περίπτωση που η δειγματοληψία θα γίνει από κρουνό ή
τμήμα δικτύου, που δεν έχει χρησιμοποιηθεί πρόσφατα (2-3 ώρες), πρέπει
να τρέξει αρκετή ποσότητα νερού, ώστε να έρθει νερό αντιπροσωπευτικό της
ποιότητας της πηγής υδροληψίας.
‘Αρθρο 8 : Απαιτούμενες ποσότητες και σκεύη.
1. Για τη χημική εξέταση απαιτούνται φιάλες 2 λίτρων χημικώς καθαρές
(πλυμμένες με αποσταγμένο νερό).
2. Για τη μικροβιολογική εξέταση απαιτούνται φιάλες με εσμυρισμένο πώμα
αποστειρωμένες των 1000 κ. εκ. σε περίπτωση δε αναζητήσεως παθογόνων
μικροβίων, απαιτούνται επί πλέον αποστειρωμένες φιάλες για συνολική
ποσότητα νερού τουλάχιστον 4 λίτρων. Αν το νερό που δειγματίζεται για
εξέταση έχει υποστεί απολύμανση με χλώριο πρέπει απαραιτήτως να
προστίθεται στις φιάλες 0,3 κ.εκ. από διάλυμα θειοθειικού Νατρίου (Na2
S2 O3 5Η20) 3% ανά φιάλη όγκου 500 κ. εκ. και ανάλογη ποσότητα για
μεγαλύτερες φιάλες πριν από την αποστείρωση.
‘Αρθρο 9 : Τρόπος και χρόνος μεταφοράς δειγμάτων.
1. Για τη χημική εξέταση αρκεί συνηθισμένη φροντίδα προστασίας και
έγκαιρη αποστολή.
2. Για τη μικροβιολογική εξέταση τα δείγματα θα συντηρούνται απαραιτήτως
μέσα σε ψυγείο υπό θερμοκρασία 4-6ο C και ποτέ πάνω από 10ο C. Η εντός
του ψυγείου θερμοκρασία θα ελέγχεται κατά την παράδοση των δειγμάτων στο
εργαστήριο.
Δείγματα τακτικών δειγματοληψιών δεν θα γίνονται δεκτά από τα
Υγειονομικά Εργαστήρια 1-2 μέρες προ των Κυριακών ή επισήμων εορτών και
αργιών.
‘Αρθρο 10 :
Η προετοιμασία εξετάσεως των δειγμάτων πρέπει να αρχίζει αμμέσως μετά
την παραλαβή τους από τα εργαστήρια, ειδικότερα για τα μικροβιολογικά
και μόνο σε σπάνιες περιπτώσεις είναι δυνατό να δικαιολογηθεί
καθυστέρηση της εξετάσεώς τους, το πολύ μέχρι 24 ώρες οπότε το δείγμα θα
συντηρείται συνεχώς σε ψυγείο υπό θερμοκρασία 4-6ο C ή δε καθυστέρηση θα
αναφέρεται στην έκθεση αποτελεσμάτων.
Ε. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ – ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ
‘Αρθρο 11 :
1. Η περιγραφή των μεθόδων εργαστηριακών εξετάσεων αναφέρεται στο
παράρτημα της παρούσας με τίτλο «ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΞΕΤΑΣΕΩΣ ΤΟΥ
ΕΜΦΙΑΛΩΜΕΝΟΥ ΝΕΡΟΥ».
2. Για την αρίθμηση των κολοβακτηριοειδών (Coliform), κολοβακτηριδίων
(κολοβακτηριοειδών εντερικής προελεύσεως -Fecal Coliform) εντεροκόκκων
ψευδομονάδων (PS Aeruginosa) είναι δυνατό να χρησιμοποιηθεί είτε η
μέθοδος των πολλαπλών σωλήνων είτε η μέθοδος των μεμβρανών.
3. Εργοστάσια εμφιαλώσεως των οποίων η παραγωγή υπερβαίνει τους 50
τόννους εμφιαλωμένου νερού στο 24ωρο, θα πρέπει να διαθέτουν απαραιτήτως
μικροβιολογικό εργαστήριο και το κατάλληλο επιστημονικό προσωπικό. Τα
λοιπά εργοστάσια μικρότερης δυναμικότητας θα εξετάζουν τα δείγματα τους
σε ένα αναγνωρισμένο από το Κράτος μικροβιολογικό εργαστήριο.
ΣΤ. ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΜΕΝΩΝ ΓΙΑ ΕΜΦΙΑΛΩΣΗ ΝΕΡΟΥ ΦΙΑΛΩΝ ΚΑΙ ΔΟΧΕΙΩΝ.
‘Αρθρο 12 : Μικροβιολογικό φορτίο.
1. Οι έτοιμες προς πλήρωση κάθε είδους φιάλες ή δοχεία που λαμβάνονται
από το μηχάνημα εμφιαλώσεως εξεταζόμενες για τον προσδιορισμό του
μικροβιακού φορτίου τους μετρουμένου σε αριθμό αποικιών κοινών αεροβίων
μικροβίων (βλ. παράρτημα της παρούσας με τίτλο «ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΙ
ΕΞΕΤΑΣΕΩΣ ΤΩΝ ΕΜΦΙΑΛΩΜΕΝΩΝ ΝΕΡΩΝ») θα πρέπει να είναι σε ποσοστό 95%
πρακτικώς στείρες στο δε υπόλοιπο ποσοστό τους 5% το ανωτέρω μικροβιακό
φορτίο τους να μην υπερβαίνει σε καμία περίπτωση τις 50 αποικίες ανά
φιάλη του ενός λίτρου με σχετική αναλογία για μεγαλύτερες φιάλες.
2. Τα πώματα των φιαλών ή δοχείων θα πρέπει αν είναι δυνατό, να
παρασκευάζονται και να διατηρούνται στο εργοστάσιο εμφιαλώσεως
εξεταζόμενα δε για τον προσδιορισμό του μικροβιακού φορτίου τους,
μετρουμένου σε αριθμό αποικιών κοινών αεροβίων μικροβίων θα πρέπει να
είναι σε ποσοστό 95% πρακτικώς στείρα στο δε υπόλοιπο ποσοστό 5% το
ανώτερο μικροβιακό φορτίο τους να μην υπερβαίνει σε καμιά περίπτωση τις
5 αποικίες ανά πώμα.
3. Προκειμένου για εγκαταστάσεις εμφιαλώσεως νερού οι οποίες λειτουργούν
κατά την έναρξη ισχύος της παρούσας το μικροβιακό φορτίο των κενών
φιαλών και πωμάτων, που λαμβάνονται από το μηχάνημα εμφιαλώσεως
μετρούμενο σε αριθμό αποικιών κοινών αεροβίων μικροβίων πρέπει να είναι
κατά το μεταβατικό στάδιο που ορίζει η παρ. 2 του άρθρου 39 της παρούσας
πολύ χαμηλό και σε καμία περίπτωση να μην υπερβαίνει τις 50 αποικίες ανά
φιάλη του ενός λίτρου με σχετική αναλογία για μεγαλύτερες φιάλες ή τις 5
αποικίες ανά πώμα.
4. Οι κενές φιάλες ή δοχεία και τα πώματα αυτών θα είναι τελείως
απαλλαγμένες κολοβακτηριοειδών κολοβακτηριδίων εντερόκοκκων ψευδομονάδων
(ψ. πυοκυανική) και κλωστηριδίου διαθλαστικού.
‘Αρθρο 13 :
Εξετάσεις των κενών φιάλων ή δοχείων και πωμάτων αυτών θα γίνονται όσο
το δυνατό συχνότερα ώστε να εξασφαλίζεται ο συνεχής έλεγχος της από
μικροβιακής απόψεως ποιότητας αυτών. Για κάθε νέα σειρά παραγωγής θα
γίνεται από μια τουλάχιστον εξέταση 5 κενών φιαλών ή δοχείων και 5-10
πωμάτων.
Ζ. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΔΕΙΓΜΑΤΩΝ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΜΦΙΑΛΩΣΗ
‘Αρθρο 14 :
1. Χημική εξέταση : Τουλάχιστον τέσσερις φορές το χρόνο και κατά
προτίμηση στο μέσο κάθε εποχής θα διενεργείται πλήρης χημική εξέταση
εμφιαλωμένου νερού, σύμφωνα με τους όρους του άρθρου 5 παρ. 1α για να
διαπιστώνεται αν τα φυσικά και χημικά χαρακτηριστικά ανταποκρίνονται σ’
αυτά που αναγράφονται πάνω στη φιάλη και στην άδεια εκμεταλλεύσεως της
πηγής.
2. Μικροβιολογική εξέταση : Μετά την εμφιάλωση θα γίνεται μικροβιολογική
εξέταση κατά την οποία θα ελέγχονται οι εξής παράμετροι: α) ο αριθμός
των αποικιών κοινών αεροβίων μικροβίων (μεσοφίλων) β) ο αριθμός
κολοβακτηριοειδών κολοβακτηριδίων (εντερικής προελεύσεως) εντεροκόκκων
και ψευδομονάδων (ψ. πυοκυανική) καθώς και κλωστηριδίου του διαθλαστικού
σύμφωνα με τη μεθοδολογία εξετάσεων που υποδεικνύεται στο τεχνικό μέρος
(παράρτημα της παρούσας) και κατά περίπτωση αναζήτηση παθογόνων
μικροοργανισμών.
‘Αρθρο 15 : ‘Ορια.
1. Για τη φυσική και χημική εξέταση του εμφιαλωμένου νερού ανώτατα
παραδεκτά όρια είναι αυτά που ισχύουν προ της εμφιαλώσεως (άρθρο 4 παρ.
1 και 2).
2α. Ο αριθμός ανά 1 κ. εκ. νερού των αποικιών κοινών αεροβίων μικροβίων
(μεσοφίλων) αναπτυσσομένων σε θρεπτικό άγαρ σε 48 ώρες αμέσως μετά την
εμφιάλωση θα πρέπει να είναι ουσιαστικώς ο ίδιος με τον αριθμό των
αποικιών του νερού πριν από την εμφιάλωση (πηγής υδροληψίας). Στην
περίπτωση όμως που χρησιμοποιείται απολύμανση με υπολειμματική δράση ή
διήθηση από μικροβιοκρατείς ηθμούς ο αριθμός αυτός θα πρέπει να είναι
πολύ χαμηλός (πρακτικώς στείρο νερό) και όχι ανώτερος του 10 σε κάθε
κ.εκ. νερού.
β) Δεν θα υπάρχουν καθόλου κολοβακτηριοειδή κολοβακτηρίδια εντερόκοκκοι
και ψευδομονάδες ανά 100 κ.εκ. νερού εφόσον η εξέταση γίνεται με τη
μέθοδο των πολλαπλών σωλήνων και ανά 200 κ.εκ. εφόσον η εξέταση γίνεται
με τη μέθοδο των μεμβρανών.
‘Αρθρο 16 :
1. Η συχνότητα μικροβιολογικής εξετάσεως δειγμάτων μετά την εμφιάλωση θα
είναι ανάλογη του όγκου της ημερήσιας παραγωγής κάθε εργοστασίου.
Γενικά θα λαμβάνονται στην αρχή κάθε ημερήσιας παραγωγής 5 δείγματα
(γεμάτες φιάλες) και στο τέλος αυτής άλλα 5 δείγματα. Εφόσον η ημερήσια
παραγωγή υπερβαίνει τις 20.000 φιάλες του ενός λίτρου θα λαμβάνονται στο
τέλος κάθε σειράς των 20.000 φιαλών 5 δείγματα για μικροβιολογική εξέταση.
2. Τα δείγματα εμφιαλωμένου νερού θα λαμβάνονται αμέσως μετά στο
μηχάνημα εμφιαλώσεως και πωματισμού και θα μεταφέρονται στα εργαστήρια
σύμφωνα με τα αναφερόμενα ανωτέρω στο άρθρο 9.
3. Για την εξακρίβωση της καλής λειτουργίας και αποδόσεως των
εγκαταστάσεων του εργοστασίου θα γίνεται εργαστηριακός έλεγχος του νερού
προ και μετά την εμφιάλωση κατά την κρίση της Υγειονομικής Αρχής.
4. Απαγορεύεται η διάθεση στο εμπόριο εμφιαλωμένου νερού αν προηγουμένως
δεν έχει ελεγχθεί εργαστηριακώς η σειρά παραγωγής.
Η. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΔΕΙΓΜΑΤΩΝ.
‘Αρθρο 17 :
1. Αναλόγως των φυσικών χημικών και μικροβιολογικών χαρακτήρων του το
δείγμα εμφιαλωμένου νερού χαρακτηρίζεται :
α) Ως ΚΑΤΑΛΛΗΛΟ εφόσον από απόψεως μακροσκοπικών φυσικών χημικών και
μικροβιολογικών χαρακτήρων είναι σύμφωνες με τις αναγραφόμενες στην
παρούσα προδιαγραφές.
β) Ως ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΟ εφόσον κάποιος από τους ανωτέρω χαρακτήρες δεν είναι
σύμφωνος με τις προδιαγραφές της παρούσας ή περιέχει ξένα σώματα.
γ) Ως ΜΟΛΥΣΜΕΝΟ και ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟ εφόσον περιέχει παθογόνους
μικροοργανισμούς γενικώς ειδικότερα δε σαλμονέλλες παθογόνο σταφυλόκοκκο
σιγκέλες, δονάκια παθογόνα ψευδομονάδες (ψ. πυοκυανική) εντεροιούς ή
άλλα παθογόνα αίτια.
Επίσης ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟ θεωρείται όταν περιέχει χημικές ουσίες ή ραδιενέργεια
σε πυκνότητες ανώτερες από τις επιτρεπόμενες από την εκάστοτε ισχύουσα
Υγειονομική Διάταξη για τα πόσιμα ύδατα και το άρθρο 4 της παρούσας.
Οι ανωτέρω χαρακτηρισμοί ισχύουν για μονωμένα και για πολλαπλά δείγματα.
2. Προκειμένου οι παραπάνω χαρακτηρισμοί να χρησιμοποιηθούν για τη λήψη
μέτρων και επιβολή κυρώσεων, που θα αφορούν τη δέσμευση ή και την
καταστροφή ολόκληρης σειράς παραγωγής και γενικώς την ακαταλληλότητα του
εργοστασίου θα πρέπει να ενεργείται άμεσος επιτόπιος έλεγχος από την
αρμόδια Υγειονομική Αρχή και να ελέγχονται 10 τουλάχιστον δείγματα της
ίδιας σειράς παραγωγής.
3. Η κατ’ έφεση εξέταση για τη μικροβιολογική χλωρίδα δεν είναι
εφαρμόσιμη στα δείγματα εμφιαλωμένων νερών.
Θ. ΟΡΟΙ ΙΔΡΥΣΕΩΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΩΝ ΕΜΦΙΑΛΩΣΕΩΣ
‘Αρθρο 18 : Πηγή υδροληψίας.
1. Η πηγή υδροληψίας (φυσική πηγή, πηγάδι εκσκαφής ή γεώτρητο δίκτυο
υδρεύσεως κλπ.) από την οποία λαμβάνεται το νερό για εμφιάλωση πρέπει να
βρίσκεται σε απόλυτα υγιεινό περιβάλλον και να έχει πλήρη τεχνική και
υγειονομική προστασία έναντι εστιών και γενικά κινδύνων ρυπάνσεως και
μολύνσεως.
2. Ειδικώτερα εφόσον πρόκειται για τοπική πηγή ή πηγάδι, με την
προυπόθεση ότι το υπέδαφος είναι συμπαγές, αδιατάρακτο συνεκτικό και
λεπτόκοκκο χωρίς ρωγμές και καρστικούς σχηματισμούς ή μεγάλους πόρους θα
υπάρχει απόσταση ασφαλείας τουλάχιστον :
α) Από εστίες ρυπάνσεως και μολύνσεως γενικώς και από κατοικίες 100 μ.
β) Από κοιμητήρια 200 μ.
Αν το έδαφος δεν ανταποκρίνεται στις ανωτέρω απαιτήσεις, οι αποστάσεις
ασφαλείας από εστίες ρυπάνσεως ή μολύνσεως θα καθορίζονται με
αιτιολογημένη απόφαση της Υγειονομικής Υπηρεσίας ύστερα από υγειονομική
αναγνώριση και με βάση υδρολογική έρευνα, που θα γίνεται με φροντίδα και
δαπάνη του υποχρέου.
3. Κατ’ εξαίρεση σε ειδικές περιπτώσεις εφόσον από υδρολογική έρευνα της
ευρύτερης περιοχής και του άμεσου περιβάλλοντος της πηγής ή του πηγαδιού
προκύψει ότι οι συνθήκες του υπεδάφους ή η υπόγεια ροή του νερού, σε
σχέση με τις πηγές ρυπάνσεως και μολύνσεως είναι ικανοποιητικές και
ασφαλείς μπορεί με απόφαση του Νομάρχη ύστερα από σύμφωνη αιτιολογημένη
γνώμη της Υγειονομικής Υπηρεσίας να ισχύσουν τα ακόλουθα όρια αποστάσεων
ασφαλείας.
α) Από ξερού τύπου αποχωρητήρια ή αποδεδειγμένα στεγανές ή οχηματικές
δεξαμενές και στεγανού τύπου υπονόμους τουλάχιστον 25 μέτρα και κατά
προτίμηση 40 μ.
β) Από απορροφητικούς βόθρους υπεδάφια πεδία διαθέσεως λυμάτων σταύλους
και γενικά υπονόμους που διαρρέουν τουλάχιστον 50 μ. και κατά προτίμηση
75 μ.
γ) Από κοιμητήρια τουλάχιστον 100 μ.
δ) Από κατοικίες γενικά κατά προτίμηση 50 μ.
4. Επίσης η πηγή ή το πηγάδι πρέπει να βρίσκονται κατά προτίμηση σε
ψηλότερο επίπεδο σε σχέση με κατοικημένες ή γενικά ρυπαινόμενες περιοχές
και να διασφαλίζεται ότι δεν υπάρχει κίνδυνος να επηρεασθεί η υπόγεια
ροή του νερού από τις γύρω ή και απομακρυσμένες εστίες ρυπάνσεως και
μολύνσεως.
Για τον έλεγχο των συνθηκών υπόγειας ροής του νερού και εκτίμηση των
πιθανών κινδύνων ρυπάνσεως και μολύνσεως από υπάρχουσες εστίες στο άμεσο
και ευρύτερο περιβάλλον συνιστάται η σύνταξη με φρονίδα του
ενδιαφερόμενου υδρογεωλογικής μελέτης στην οποία γίνεται συσχέτιση της
πηγής υδροληψίας και των εστιών ρυπάνσεως.
Αν οι συνθήκες είναι ασαφείς και ύποπτες, η σύνταξη της μελέτης γίνεται
υποχρεωτική με απόφαση της Υγειονομικής Υπηρεσίας.
5. Αν η υδροληψία γίνεται από δίκτυο υδρεύσεως πρέπει εκτός από τα
λαμβανόμενα μέτρα υγειονομικής προστασίας του συστήματος υδρεύσεως που
προβλέπονται από τις ισχύουσες υγειονομικές διατάξεις και επιβάλλονται
από τους τεχνικούς κανόνες της υγειονομικής μηχανικής να εξασφαλίζονται
οι πρόσθετοι όροι για το φυσικοχημικό και μικροβιολογικά χαρακτηριστικά
που αναφέρονται στο άρθρο 4 της παρούσας.
6. Γενικά όπου τα έργα προστασίας ή οι συνθήκες του εδάφους και του
ευρύτερου περιβάλλοντος κρίνονται από τις Υγειονομικές Αρχές όχι
ικανοποητικές ύποπτες ή επικίνδυνες σύμφωνα με τις γενικές αρχές της
υγειονομικής μηχανικής θα μελετώνται και θα λαμβάνωνται από τους
υπόχρεους τα απαραίτητα πρόσθετα μέτρα προστασίας και σε περίπτωση
ανεπαρκείας ή αδυναμίες θα απορρίπτεται η πηγή υδροληψίας.
7. Αν η πηγή υδροληψίας μετά τα έργα εξυγιάνσεως της περιοχής και της
τεχνικής υγειονομικής προστασίας δεν ανταπροκρίνεται στις απαιτήσεις
αυτής της διατάξεως (αποστάσεις ασφαλείας κλπ.) ή δεν δίνει σταθερά
αποδεκτή ποιότητα νερού από χημικής και μικροβιολογικής απόψεως
απορρίπτεται. Η επεξεργασία καθαρισμού του νερού σ’ αυτή την περίπτωση
ώστε να γίνει ποιοτικά αποδεκτό ενώ είναι τεχνικά δυνατή δεν συνιστάται
γιατί κρίνεται πρακτικώς αδύνατη η συνεπής λειτουργία της εγκαταστάσεως
καθαρισμού από μικρή μονάδα και ιδιαίτερα δύσκολη η αποτελεσματική
εποπτεία από τις Υγειονομικές Υπηρεσίες.
‘Αρθρο 19 : Εγκατάσταση απολυμάνσεως.
1. Το νερό πριν από την εμφιάλωση επιτρέπεται να υποβάλλεται σε
αποτελεσματική απολύμανση κατά τρόπο που να εξασφαλίζεται υπολειμματική
δράση, σε κατάλληλη εγκατάσταση με μια από τις πιο χρησιμοποιούμενες και
βιβλιογραφικά γνωστές μεθόδους όπως ενδεικτικά θεωρείται η χλωρίωση και
η προσθήκη όζοντος ή γενικά με μέθοδο όχι επικίνδυνη για την υγεία του
ανθρώπου ύστερα από έγκριση της Υγειονομικής Υπηρεσίας ή να
παστεριώνεται μετά την εμφιάλωση.
2. Η εγκατάσταση απολυμάνσεως θα είναι εφοδιασμένη με κατάλληλες κάθε
φορά συσκευές απολυμάνσεως ικανές να καλύψουν τη μεγίστη προβλεπομένη
ωριαία παροχή εμφιαλώσεως και με εφεδρεία 100% για την περίπτωση βλάβης
ή συντηρήσεως. Στην εγκατάσταση θα λαμβάνωνται τα απαραίτητα μέτρα για
την ασφάλεια του εργαζομένου προσωπικού.
‘Αρθρο 20 : Δεξαμενή αποθηκεύσεως.
1. Αν χρησιμοποιείται ιδιωτική δεξαμενή αποθηκεύσεως του νερού πριν από
την εμφιάλωση η θέση και η διάταξη υγειονομικής προστασίας θα
διασφαλίζουν πλήρως το νερό από κίνδυνο ρυπάνσεως ή μολύνσεως.
2. Ειδικώτερα η δεξαμενή θα είναι από ανοξείδωτο και γενικά μη
αδιαβρώσιμο υλικό με καλύμματα που θα έχουν χείλη περιμετρικά προς τα
κάτω τουλάχιστον 5 εκ. και με μονωτικό παρέμβλημα ώστε να αποκλείεται η
είσοδος νερών σκόνες ή ξένων σωμάτων από τον αέρα.
Η δεξαμενή θα έχει διάταξη εκκενώσεως και θα επιθεωρείται και
καθαρίζεται με έκπλυση απολύμανση και πλήρη εκκένωση σε τακτικά
διαστήματα. Οι αεριστήρες της δεξαμενής θα αποκλείουν την είσοδο εντόμων
ή ακαθαρσιών.
3. Η χωρητικότητα της δεξαμενής θα περιορίζεται για την κάλυψη των
αιχμών της ημερήσιας καταναλώσεως και δεν θα παραμένει το νερό
αποθηκευμένο σ’ αυτή, χωρίς ανανέωση περισσότερο από 12 ώρες. Ο χώρος
της δεξαμενής θα είναι γενικά σκοτεινός για την αποφυγή αναπτύξεως
μικροφυκών (μονοκύτταρα, πολυκύτταρα).
‘Αρθρο 21 : Σωληνώσεις και μηχανολογικές εγκαταστάσεις.
1. Οι σωληνώσεις και οι μηχανολογικές εγκαταστάσεις με τις οποίες
άρχεται σε επαρκή το νερό, πρέπει να είναι από υλικά, που δεν επηρεάζουν
δυσμενώς την ποιότητά του, εξαιτίας εμπλουτισμού με διάλυση τοξικών ή
ανεπιθύμητων χημικών ουσιών ούτε επηρεάζονται από τα μέσα απολυμάνσεως
(όζον κλπ.).
2. Σε όλες τις υδραυλικές εγκαταστάσεις από την πηγή υδροληψίας μέχρι το
σημείο πληρώσεως των φιαλών θα έχουν προβλεφθεί κατάλληλοι κρουνοί
δειγματοληψίας για την εργαστηριακή παρακολούθηση της ποιότητας του νερού.
‘Αρθρο 22 : Οίκημα
1. Το οίκημα που χρησιμοποιείται για τη στέγαση των εγκαταστάσεων
εμφιαλώσεως θα είναι μόνιμης κατασκευής σύμφωνα με τις διατάξεις του
Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού θα διατηρείται σε άριστη κατάσταση από
απόψεως συντηρήσεως και θα βρίσκεται σε τελείως αποδεκτό υγιεινό
περιβάλλον.
2. Ο διαθέσιμος χώρος θα είναι απόλυτα επαρκής για τη άνετη εκτέλεση των
διαφόρων εργασιών και χειρισμών με εμβαδόν τουλάχιστον 150 τ.μ. και με
ελάχιστο καθαρό ύψος ορόφου 3,8 μ.
3. Γενικά θα προβλέπονται ιδιαίτερα διαμερίσματα για κάθε μια από τις
ακόλουθες λειτουργίες :
α) Κατασκευή των πλαστικών φιαλών δοχείων (αν γίνεται στην εγκατάσταση).
β) Πλύση και καθαρισμό των υάλινων φιαλών.
γ) Πλήρωση και ποματισμό των φιαλών και δοχείων.
δ) Αποθήκες υλικών (πριν και μετά την εμφιάλωση).
ε) Αποχωρητήρια νιπτήρες λουτρά, ιματιοφυλάκια κυλικείο και γενικά χώρος
εξυπηρετήσεως του προσωπικού
στ) Γραφεία και διοικητικές υπηρεσίες.
Τα διαμερίσματα α και β μπορούν να αποτελέσουν ενιαίο χώρο εφόσον κατά
την κρίση της Υγειονομικής Αρχής δεν υπάρχει κίνδυνος μολύνσεως ή
ρυπάνσεως των φιαλών από της διαδικασίας καθαρισμού των γυάλινων φιαλών
ή κατασκευής των πλαστικών.
‘Αρθρο 23 : Χώροι εμφιαλώσεως.
Τα δάπεδα των χώρων εμφιαλώσεως θα καλύπτωνται καθολικά από συνεχές
(κατά προτίμηση) αδιαπόστιτο λείο και μη εύθραυστο υλικό με κατάλληλες
κλίσεις προς φρεάτια δαπέδου εφοδιασμένα με παγίδες (σιφώνια) για τον
εύκολο καθαρισμό και ξέπλυμα με νερό.
Οι τοίχοι των ανωτέρω χώρων, μέχρις ύψους τουλάχιστον 3 μ. θα έχουν
αδιαπότιστο και λείο επίχρισμα ή επένδυση ανοικτού χρώματος (πλακίδια
πορσελάνης). Το υπόλοιπο των τοίχων και η οροφή θα είναι κατά προτίμηση
ασβεστόχρωμα και θα διατηρούνται σε άριστη κατάσταση συντηρήσεως.
‘Αρθρο 24 : Αερισμός.
1. Ο αερισμός των χώρων εμφιαλώσεως θα γίνεται δια μέσου ειδικής
εγκαταστάσεως και θα είναι αρκετός για το μέγιστο προβλεπόμενο αριθμό
εργαζομένων με βάση τουλάχιστον 30 μ. την ώρα για κάθε άτομο.
Ο εισερχόμενος αέρας θα υφίσταται κατάλληλη επεξεργασία καθαρισμού για
την καρακράτηση της σκόνης και γενικά των μικροοργανισμών με
χρησιμοποίηση κατάλληλων ήθμων ή και μικροβιοκτόνων συσκευών, ώστε να
εξασφαλίζεται περιβάλλον πρακτικά στείρο.
2. Σε περίπτωση δυσμενών ενδείξεων από προσδιορισμό του μικροβιακού
φόρτου του αέρα των χώρων εμφιαλώσεως μπορεί να επιβληθεί με απόφαση της
Υγειονομικής Υπηρεσίας η υποχρέωση λήψεως συμπληρωματικών μέτρων
βελτιώσεως της ποιότητας του εσωτερικού αέρα, με την εγκατάσταση
ισχυρότερων ή πρόσθετων μονάδων καθαρισμού την τοποθέτηση λαπτήρων
υπεριώδους ακτινοβολίας για την ακτινοβόληση του αέρα, χωρίς πάντως να
πρσβάλλεται απευθείας το προσωπικό, ή με άλλο αποτελεσματικό στην πράξη
σύστημα.
3. Η εγκατάσταση αερισμού και τα τυχόν πρόσθετα μέσα εξυγιάνσεως του
αέρα των χώρων εμφιαλώσεως θα λειτουργούν και κατά την διάρκεια διακοπής
της ημερήσιας εργασίας περιοδικά και οπωσδήποτε τουλάχιστο μια ώρα πριν
από την έναρξη της εμφιαλώσεως για τη συντήρηση των επιθυμητών συνθηκών
περιβάλλοντος.
‘Αρθρο 25 : Φωτισμός.
Ο φωτισμός φυσικός ή τεχνητός των διαμερισμάτων εργασίας θα είναι
επαρκής σε ένταση ομοιόμορφος και με κατάλληλη κατεύθυνση ώστε να
εκτελείται με άνεση η εργασία και να εποπτεύονται με ασφάλεια και
πληρότητα όλες οι διαδικασίες καθαρισμού πληρώσεως και πωματισμού των
φιαλών. Η ένταση του τεχνητού φωτισμού (1,0 μ. πάνω από το δάπεδο) στις
απομακρυσμένες γωνίες του θα είναι τουλάχιστον 26 LX.
‘Αρθρο 26 : Πλύση γυάλινων φιαλών.
1. Οι γυάλινες φιάλες θα είναι κατασκευασμένες από καθαρό ουδέτερο
γυαλί. Πριν από την πλήρωση θα πλένονται και απολυμαίνονται με κατάλληλα
μέσα και με εγγυημένη αποτελεσματική μέθοδο.
2. Το χρησιμοποιούμενο νερό του πλυσίματος θα είναι γενικά πόσιμο ενώ το
τελικό τουλάχιστον ξέπλυμα θα γίνεται με αποσταγμένο πρακτικά στείρο
νερό ή τουλάχιστον με το ίδιο νερό που εμφιαλώνεται.
3. Το πλύσιμο θα γίνεται γενικά σε αυτόματα μηχανικά πλυντήρια και θα
περιλαμβάνει μεταξύ άλλων σε γενικές γραμμές :
α) Πρόπλυση με χρησιμοποίηση κατάλληλων και αποδεικτικού από
υγειονομικής πλευράς απορρυπαντικού. Διαλογή των φιαλών που έχουν
σκουριά και καθάρισμα με υδροχλωρικό οξύ πυκνότητας 10-30%.
β) Πλύση με νερό υψηλής θερμοκρασίας (της τάξεως των 80ο C), που
περιέχει καυστικό νάτριο σε συγκέντρωση 2-3% κατά βάρος.
γ) Συστηματική έκπλυση με άφθονο νερό πενταπλάσιο τουλάχιστον σε
ποσότητα της χωρητικότητας των φιαλών και με ποιοτικούς χαρακτήρες όχι
δυσμενέστερους από το νερό εμφιαλώσεως.
δ) Συνιστάται απολύμανση με μια αποδεκτή μέθοδο, όπως ενδεικτικά
σημειώνονται:
Παραμονή για δύο 2′-5′ σε κλειστό χώρο με την επενέργεια υπέρθερμου ατμού.
Βάπτισμα για 2′-5′ σε υδάτινο λουτρό θερμοκρασίας τουλάχιστον 80ο C.
Βάπτισμα για 2′-5’ σε διάλυμα χλωρίου με αρχική περιεκτικότητα σε
υπόλειμμα «ελευθέρου» χλωρίου περίπου 100 mg/l, που δεν θα μειώνεται
κάτω από 50 mg/l.
Οποιαδήποτε άλλη μέθοδος απολυμάνσεως ή αποστειρώσεως που θα είναι
αποδεδειγμένα αποτελεσματική και θα εγκριθεί με απόφαση της αρμόδιας
Υγειονομικής Υπηρεσίας.
4. Οι γυάλινες φιάλες μετά την απολύμανσή τους θα κινούνται προς το χώρο
πληρώσεως με κατάλληλο κλειστό σύστημα, που θα διατηρείται πρακτικά
στείρο με τη χρησιμοποίηση κατάλληλων και αποδοτικών μικροβιοκτόνων
συσκευών (π.χ. υπεριώδους ακτινοβολίας άρθρο 29 παρ. 2 κλπ.).
‘Αρθρο 27 : Κατασκευή και διακίνηση των πλαστικών φιαλών.
1. Ο όρος «πλαστικές φιάλες» περιλαμβάνει οποιασδήποτε μορφής πλαστικούς
υποδοχείς (φιάλες, δοχεία) στους οποίους αποθηκεύεται το νερό με
σφραγισμένο πωματισμό για εμπορία.
2. Η κατασκευή των πλαστικών φιαλών είτε γίνεται στην ίδια εγκατάσταση
με την εμφιάλωση του νερού, είτε σε άλλη μονάδα παραγωγής έξω από αυτή,
θα πραγματοποιείται σε ιδιαίτερο χώρο απομονωμένο από τα υπόλοιπα
τμήματα εργασίας. Στο χώρο αυτό θα εξασφαλίζονται όροι πρακτικά στείρου
περιβάλλοντος όπως στους χώρους εμφιαλώσεως (άρθρα 23 και 24) με την
λήψη ανάλογων μέτρων και την εγκατάσταση των απαραίτητων μηχανικών και
μικροβιοκτόνων μέσων.
3. Η ποιότητα του χρησιμοποιούμενου πλαστικού δεν θα δημιουργεί
κινδύνους δυσμενών αλλοιώσεων της ποιότητας του νερού και θα
ανταποκρίνεται γενικά στις απαιτήσεις για τα υλικά συσκευασίας του
κώδικα των τροφίμων και ποτών ή άλλων ειδικών διατάξεων.
Οι πλαστικές φιάλες θεωρούνται αποστειρωμένες κατά τη φάση της
κατασκευής τους λόγω της ψηλής θερμοκρασίας. Στην συνέχεια για να
διατηρηθούν πρακτικά στείρα θα διακινούνται κατά τρόπο που να αποκλείει
πιθανότητα μολύνσεως ανάλογα με τη θέση κατασκευής:
α) Κατασκευή στην εγκατάσταση εμφιαλώσεως.
Οι πλαστικές φιάλες θα μεταφέρονται από το διαμέρισμα κατασκευής στη
συσκευή πληρώσεως, χωρίς μεσολάβηση ανθρωπίνων χεριών μέσα σε κλειστό
σύστημα διακινήσεως στο οποίο θα εξασφαλίζονται πρακτικά στείρες
συνθήκες με χρησιμοποίηση μικροβιοκτόνων συσκευών.
β) Κατασκευή σε χωριστή εξωτερική μονάδα.
Οι φιάλες αμέσως μετά την κατασκευή τους θα αποθηκεύονται με στείρες
συνθήκες κατά προτίμηση αυτόματα, σε ανθεκτικές πλαστικές αποστειρωμένες
σακκούλες μιας χρήσεως που θα κλείνουν αεροστεγώς με θερμοκόλληση. Αν
λόγω ελλείψεως αυτόματου μηχανισμού μεσολαβήσουν ανθρώπινοι χειρισμοί θα
χρησιμοποιούνται αποστειρωμένα γάντια και προσωπίδες. Οι γεμάτες
σακκούλες θα διατηρούνται καθαρές και θα μεταφέρονται με κλειστά οχήματα
στο εμφιαλωτήριο όπου θα αδειάζουν κάτω από συνθήκες αναρροφήσεως του
αέρα και ακτινοβολήσεως με υπεριώδη ακτινοβολία.
‘Αρθρο 28 : Πώματα
Οι όροι ποιότητας υλικού και οι απαιτήσεις καθαριότητας, αποστειρώσεως
μεταφοράς και αποθηκεύσεως που ισχύουν για τις φιάλες εφαρμόζονται και
για τα πώματα.
‘Αρθρο 29 : Πλήρωση και πωματισμός των φιαλών.
1. Η πλήρωση και ο πωματισμός των φιαλών και των δοχείων θα γίνεται με
αυτόματα μηχανήματα χωρίς μεσολάβηση ανθρώπινων χεριών με απόλυτα υγεινό
τρόπο που θα είναι αποδεκτός από την Υγειονομική Υπηρεσία.
2. Σε όλες τις φάσεις αποθηκεύσεως κινήσεως, εμφιαλώσεως και διακινήσεως
μέχρι τη μονάδα πωματισμού οι φιάλες, τα δοχεία και τα πώματα θα
διατηρούνται πρακτικά στείρα, με την επίδραση υπεριώδους ακτινοβολίας
που θα έχει την επιβαλλομένη ένταση, σε συνδυασμό με το χρόνο εκθέσεως
και θα εκπέμπεται από συσκευές τοποθετημένες σε όλα τα ενδιάμεσα σημεία.
Οι συσκευές θα εκπέμπουν υπεριώδη (UV) ακτινοβολία σε μήκος κύματος
253,7 mm με ελάχιστη δόση 20.000 Watt-sec/cm3 κατά το χρόνο της
αντικατάστασεώς τους θα τοποθετούνται στη μικρότερη δυνατή απόσταση από
τα ακτινοβολούμενα αντικείμενα (κατά προτίμηση το πολύ μέχρι 10 cm) και
θα εξασφαλίζουν κανονική λειτουργία και απόδοση.
Οι συσκευές της υπεριώδους ακτινοβολίας δεν θα προσβάλουν απευθείας τις
θέσεις εργασίας του προσωπικού.
3. Οι φιάλες μετά την πλήρωση και πωματισμό θα περνούν μπροστά από
μονάδα οπτικής μακροσκοπικής επιθεωρήσεως.
‘Αρθρο 30 : Επιγραφές στις φιάλες.
1. Κάθε φιάλη ή δοχείο θα φέρει στερεά κολλημένη ταινία στην οποία θα
αναγράφονται ευκρινώς:
α) Ο εμπορικός τίτλος της επιχειρήσεως εμφιαλώσεως και ο αριθμός της
άδειας λειτουργίας του εργοστασίου.
β) Η πηγή προελεύσεως του νερού.
γ) Επίσημη φυσική και χημική ανάλυση του νερού που θα στηρίζεται στο
μέσον όρο των αποτελεσμάτων των τεσσάρων εποχιακών εξετάσεων του
προηγούμενου χρόνου. Οι αναγραφόμενες παράμετροι της φυσικής και χημικής
αναλύσεως θα δίνουν αντιπροσωπευτική εικόνα της ποιότητας του νερού και
θα καθορίζεται κάθε φορά με γνώμονα τα ιδιάζοντα χαρακτηριστικά του
νερού με απόφαση της Υγειονομικής Υπηρεσίας.
δ) Η τυχόν εφαρμοζομένη επεξεργασία καθαρισμού και απολυμάνσεως και
τυχόν προστιθέμενα συστατικά.
ε) Η ημερομηνία εμφιαλώσεως ή ο κωδικός αριθμός παραγωγής σύμφωνα με τις
υποδείξεις του Υπουργείου Κοιν. Υπηρεσιών.
στ) Η υπόδειξη διατηρήσεως σε σκιερό και δροσερό μέρος (το πολύ σε
θερμοκρασία μέχρι 18ο C).
ζ) Εφόσον το νερό προορίζεται για εξαγωγή τα πιο πάνω στοιχεία θα είναι
γραμμένα και σε μια ξένη γλώσσα κατά προτίμηση στην Αγγλική και κατά
σύσταση στη γλώσσα της χώρας του προορισμού.
2. Αναγραφή θεραπευτικών ιδιοτήτων του εμφιαλωμένου νερού ή αναλόγου
περιεχομένου διαφήμιση με τα μέσα ενημερώσεως απαγορεύεται.
‘Αρθρο 31 : Αποθήκευση.
1. Σε κάθε εγκατάσταση θα προβλέπονται τουλάχιστον δύο αποθηκευτικοί
χώροι, χωριστά για τις κενές και χωριστά για τις γεμάτες φιάλες και δοχεία.
2. Οι αποθηκευτικοί χώροι θα έχουν χωρητικότητα ανάλογη με την κίνηση
αιχμής της επιχειρήσεως και θα έχουν δάπεδο και τοίχους από αδιαπότιστο
λείο υλικό με ευκολίες αποστραγγίσεως (σιφώνια δαπέδου).
3. Οι συνθήκες αποθηκεύσεως θα είναι κατάλληλες ώστε να εξασφαλίζεται
αποτελεσματική προστασία από τις δυσμενείς εξωτερικές επιδράσεις.
Ειδικώτερα οι χώροι αποθηκεύσεως των γεμάτων φιαλών θα πληρούν τους
όρους διατηρήσεως σε σκιερό και δροσερό μέρος (το πολύ σε θερμοκρασία
μέχρι 18ο C).
4. Τυχόν άλλα είδη της επιχειρήσεως εκτός από φιάλες ή δοχεία θα
αποθηκεύονται σε ιδιαίτερο χώρο.
‘Αρθρο 32 : Προσωπικό.
1. Το Προσωπικό του εργοστασίου εμφιαλώσεως θα πρέπει να είναι απόλυτα
υγιές να φορά κατά την ώρα της εργασίας ειδική στολή που καθορίζεται
κατωτέρω και να είναι εφοδιασμένο απαραίτητο με βιβλιάριο υγείας στο
οποίο θα καταγράφεται μια φορά το χρόνο ότι ο κάτοχός του δεν πάσχει από
κάποια μεταδοτική νόσο και δεν είναι φορέας εντερικών παθογόνων
μικροβίων (ως σαλμονέλλες, σιγκέλες, κλπ.)
2. Οι εργαζόμενοι στα εμφιαλωτήρια εκτός από την ιατρική κλινική εξέταση
θα υπόκεινται και σε εργαστηριακή εξέταση απαραίτητα κοπράνων για
παθογόνα μικρόβια και ιούς, αν υπάρχει η δυνατότητα καθώς και για τα
κεντρικά παράσιτα.
Οι εργαστηριακές εξετάσεις πρέπει να επαναλαμβάνονται κάθε φορά που
παρατηρείται εντερική νόσηση, ή να επεκτείνονται και σε εξέταση πτυέλων
ή άλλες εξετάσεις σύμφωνα με τη γνωμάτευση κάθε φορά του εξετάζοντος
ιατρού.
3. Κάθε εργαζόμενος καθώς και οι προιστάμενοι και υπεύθυνοι των τμημάτων
είναι υποχρεωμένοι να ανατρέφουν κάθε νόσηση ιδιαίτερα δε εντερικά
ενοχλήματα (διάρροια, εντερικές διαταραχές κλπ.) αμέσως δε θα
απομακρύνεται ο ασθενής από την εργασία του και θα μπορεί να επανέλθει
προσκομίζοντας βεβαίωση ιατρού του ΙΚΑ ή της τοπικής Υγειονομικής Αρχής,
αν πρόκειται για επαγγελματία απασχολούμενο στην επιχείρηση του
εμφιαλώσεως νερού στην οποία θα φαίνεται ότι καθώς έχει διαπιστωθεί με
ιατρική και απαραίτητα εργαστηριακή εξέταση δεν είναι φορέας επικίνδυνων
μικροοργανισμών και ιών.
4. Το προσωπικό που εργάζεται στους χώρους εμφιαλώσεως του νερού. Θα
φέρει λευκή καθαρή στολή και ανάλογα υποδήματα.
Πριν από την είσοδό τους οι εργαζόμενοι θα πλένουν καλά τα χέρια με
ζεστό νερό και σαπούνι ή άλλο απορρυπαντικό και θα καθαρίζουν τα πέλματα
των υποδημάτων τους σε κατάλληλο καθαρό τάπητα. Σε περίπτωση εξόδου για
οποιοδήποτε λόγο θα τηρείται η ίδια διαδικασία κατά την επάνοδο. Είσοδος
άλλων ατόμων στο χώρο εμφιαλώσεως απαγορεύεται εκτός από τα όργανα ελέγχου.
‘Αρθρο 33 : Λουτρά καθαριότητας – Ιματιοφυλάκεια.
1. Κάθε εγκατάσταση θα διαθέτει λουτρά καθαριότητας, με καταιονητήρες
και ζεστό κρύο νερό χωριστά για άνδρες και γυναίκες ανάλογα με τον
αριθμό των εργαζομένων στους χώρους καθαρισμού των φιαλών και
εμφιαλώσεως και οπωσδήποτε ανά μία μονάδα για κάθε φύλο.
2. Επίσης θα υπάρχουν ιματιοφυλάκια για τις ανάγκες του προσωπικού των
πιο πάνω χώρων.
Ανάρτητη ενδυμάτων στους πιο πάνω χώρους εργασίας απαγορεύεται.
3. Τα λουτρά και ιματιοφυλάκια θα βρίσκονται σε εύκολα προσπελάσιμη
θέση, χωρίς απευθείας επικοινωνία με τους χώρους εργασίας.
4. Στην είσοδο του χώρου εμφιαλώσεως νερού, σε ιδιαίτερο χώρο θα υπάρχει
ανάλογος προς τον αριθμό των εργαζομένων στο τμήμα αυτό ατόμων αριθμός
νιπτήρων με εγκατάσταση παροχής ζεστού και κρύου νερού που θα είναι
πάντα εφοδιασμένοι με σαπούνι ή άλλο απορρυπαντικό και με υγιεινό μέσο
σπογγίσματος ή στεγνώσεως των χεριών.
‘Αρθρο 34 : Αποχωρητήρια και διάθεση υγρών αποβλήτων.
1. Κάθε εγκατάσταση θα διαθέτει υγεινού τύπου αποχωρητήρια για την
εξυπηρέτηση των εργαζομένων με ανάλογο αριθμό νιπτήρων που θα είναι
πάντα εφοδιασμένοι με σαπούνι ή άλλο απορρυπαντικό και με υγιεινό μέσο
σπογγίσματος ή στεγνώματος των χεριών ανεξάρτητα από τους νιπτήρες που
θα βρίσκονται δίπλα στην είσοδο (άρθρο 33 παρ. 4).
2. Τα αποχωρητήρια θα βρίσκονται σε εύκολα προσπελάσιμες θέσεις, χωρίς
απευθείας επικοινωνία με τους χώρους εργασίας, αλλά πάντα με παρεμβολή
ενδιαμέσου χώρου (προθαλάμους) και γενικά θα πληρούν τους όρους της
εκάστοτε ισχύουσας Υγειονομικής Διατάξεως για τα αποχωρητήρια.
3. Θα προβλέπονται ιδιαίτερα αποχωρητήρια για άνδρες και γυναίκες
σύμφωνα με τα ακόλουθα :
Μέγιστος αριθμός εργαζομένων Ελάχιστος αριθμός
αποχωρητηρίων
Από 1 έως 9 άτομα 1 θέση
» 10 » 24 2 θέσεις
» 25 » 49 » 3 θέσεις
» 50 » 74 » 4 θέσεις
» 75 «100 » 5 »
πάνω από 100 άτομα μια θέση επί πλέον για κάθε 30 άτομα.
Ο αριθμός των αποχωρητηρίων για άνδρες μπορεί να ελαττωθεί κατά το 1/3
αν προβλεφθούν ουρητήρια υγιεινού τύπου ισάριθμα με τα αποχωρητήρια που
καταργούνται.
4. Οι εσωτερικές υδραυλικές εγκαταστάσεις και ο τρόπος αποχετεύσεως και
τελικής διαθέσεως των ακαθάρτων υγρών και αποχωρητηρίων λουτρών κλπ.
καθώς και των βιομηχανικών αποβλήτων από την παραγωγική διαδικασία θα
γίνεται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις και οπωσδήποτε κατά τρόπο
απόλυτα υγιεινό και γενικότερα ικανοποιητικό και αισθητικά αποδεκτό για
το περιβάλλον.
‘Αρθρο 35 : Καθαριότητα-απορρίμματα.
1. Η καθαριότητα όλων των χώρων και ιδιαίτερα της εμφιαλώσεως των
μηχανημάτων και των σκευών θα είναι άμεμπτη. Τα δάπεδα θα πλένονται
τουλάχιστον μια φορά την ημέρα και θα απολυμαίνονται με αποδεκτή μέθοδο
(θερμός ατμός, χλωριωμένο νερό κλπ.).
Γενικά η καθαριότητα των χώρων θα γίνεται με τρόπο και μηχανικά μέσα που
δεν θα σηκώνουν σκόνη.
2. Η συλλογή προσωρινή αποθήκευση αποκομιδή και τελική διάθεση των
απορριμμάτων θα γίνεται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις και κατά
τρόπο υγιεινό και αισθητικά αποδεκτό.
3. Η καταπολέμηση της μύγας και των άλλων εντόμων ιατρικής σημασίας
καθώς και των ποντικιών θα γίνεται συστηματικά κατά προτίμηση προληπτικά
με τα μέτρα εξυγιάνσεως και προφυλάξεως και στην ανάγκη κατασταλτικά με
τη χρήση εντομοκτόνων κλπ. ύστερα από έγκριση της Υγειονομικής
Υπηρεσίας. Η παρουσία εντόμων στους χώρους εργασίας και κυρίως της
εμφιαλώσεως θεωρείται σημείο ακαθαρσίας.
‘Αρθρο 36 : Τήρηση στοιχείων.
1. Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που έχει κυριότητα ή νομή εγκαταστάσεως
εμφιαλώσεως νερού, πρέπει να τηρεί και να θέτει στη διάθεση των
υγειονικών ή άλλων οργάνων ελέγχου στοιχεία σχετικά με την πηγή
υδροληψίας την απολύμανση και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του νερού, τις
διαδικασίες παραγωγής ή καθαρισμού των φιαλών, αερισμού και εξυγιάνσεως
των χώρων εμφιαλώσεως αποθηκεύσεως μεταφοράς και διανομής στα
καταστήματα πωλήσεως των προιόντων ώστε να είναι δυνατή η διαπίστωση
τηρήσεως των όρων της διατάξεως.
2. Μεταξύ των στοιχείων, που τηρούνται κάθε μήνα περιλαμβάνονται και τα
ακόλουθα :
α) Αποτελέσματα εργαστηριακών εξετάσεων (χημικών και οπωσδήποτε
μικροβιολογικών) του νερού, πριν και μετά την εμφιάλωση.
β) Τρόπος απολυμάνσεως και ελάχιστη ποσότητα υπολλείματος απολυμαντικού
παράγοντα στο νερό (αν χρησιμοποιείται) τη στιγμή της εμφιαλώσεως.
γ) Συνθήκες υγιεινής των χώρων εμφιαλώσεως (απόδοση του συστήματος
αερισμού, των συσκευών απολυμάνσεως του αέρα κλπ.).
δ) Ποσότητα νερού που έχει εμφιαλωθεί.
ε) Περιοχές που τροφοδοτήθηκαν με εμφιαλωμένο νερό.
στ) Οποιαδήποτε ουσιώδης μεταβολή στην πηγή υδροληψίας στο σύστημα
απολυμάνσεως ή στις εγκαταστάσεις και τα μηχανήματα.
‘Αρθρο 37 : Μελέτη.
1. Για την ίδρυση επέκταση μετατροπή κλπ. οποιασδήποτε εγκαταστάσεως
εμφιαλώσεως επιτραπέζιου νερού για εμπορική εκμετάλλευση απαιτείται η
υποβολή από τον ενδιαφερόμενο τεχνικής μελέτης που θα έχει συνταχθεί και
υπογραφεί από έμπειρο και αρμόδιο κατά το νόμο τεχνικό.
2. Η μελέτη εκτός από το τοπογραφικό σχέδιο την οριζοντιογραφική διάταξη
και τις γενικές διατάξεις των οικοδομικών έργων θα δίνει χαρακτηριστικές
λεπτομέρειες για την πηγή υδροληψίας και τα έργα υγιειονομικής
προστασίας της, τη δεξαμενή αποθηκεύσεως και την εγκατάσταση
απολυμάνσεως, τις μονάδες κατασκευής και πλυσίματος των φιαλών τις
εγκαταστάσεις εμφιαλώσεως και πωματισμού, τον αερισμό και την εξυγίανση
των χώρων εργασίας την αποθήκευση και διακίνηση των προιόντων τους
χώρους υγιεινής και εξυπηρετήσεως του προσωπικού κλπ.
Με τη μελέτη θα τεκμηριώνεται επιστημονικά και θα αποδεικνύεται ότι οι
προβλεπόμενες εγκαταστάσεις τα διαθέσιμα μέσα και ο τρόπος λειτουργίας
και ελέγχου εξασφαλίζουν την καθορισμένη ποιότητα του εμφιαλωμένου νερού
για το δυσμενέστερο δυνατό συνδυασμό συνθηκών λειτουργίας και αιχμών
παραγωγής.
3. Η μελέτη ύστερα από σχετική αυτοψία και αναγνώριση των συνθηκών της
πηγής υδροληψίας και της περιοχής ελέγχεται και θεωρείται από την
Υγειονομική Υπηρεσία για την τήρηση των υγειονομικών απαιτήσεων και από
τον αρμόδιο τεχνικό της Νομαρχίας για τις τεχνικές και μηχανολογικές
εγκαταστάσεις. Οι Υπηρεσίες της Νομαρχίας μπορεί να ζητήσουν από τον
ενδιαφερόμενο την προσκόμιση συμπληρωματικών στοιχείων ή εξετάσεων για
να μορφώσουν σαφέστερη γνώμη ή να καθορίσουν λόγω των τοπικών συνθηκών
αυστηρότερους όρους και μεγαλύτερες αποστάσεις ασφαλείας από τοπικές
εστίες ρυπάνσεως και μολύνσεως.
4. Η θεώρηση και έγκριση της μελέτης αποτελεί απλώς προληπτικό έλεγχο
και δεν απαλλάσσει τον ενδιαφερόμενο από την υποχρέωση να μελετήσει και
λάβει οπωσδήποτε πρόσθετο μέτρο κριθεί απαραίτητο κατά το στάδιο
εκτελέσεως ή λειτουργίας των έργων.
‘Αρθρο 38 : ‘Αδεια.
1. Για τη λειτουργία των εγκαταστάσεων και την εμπορία του εμφιαλωμένου
νερού απαιτείται άδεια από την αρμόδια Αστυνομική Αρχή που θα χορηγείται
μόνο μετά από σύμφωνη γνώμη της Υγειονομικής Υπηρεσίας. Επίσης
απαιτείται νέα άδεια κάθε φορά που θα γίνει ουσιώδης επέκταση,
τροποποίηση ή αλλαγή πηγής και των συστημάτων απολυμάνσεως καθαρισμού
των φιαλών και εμφιαλώσεως του νερού ή μεταβίβαση της επιχειρήσεως πλην
της κληρονομικής μεταβιβάσεως.
Η ανωτέρω άδεια είναι ανεξάρτητη από τις μηχανολογικές άδειες
εγκαταστάσεως και λειτουργίας που χορηγούνται από τις Υπηρεσίες του
Υπουργείου Βιομηχανίας και Ενεργείας.
2. Η άδεια χορηγείται ύστερα από αίτηση του ενδιαφερόμενου που
συνοδεύεται από περιγραφική έκθεση και παραστατικά σχέδια όλων των
εγκαταστάσεων υγειονομικής σημασίας όπως ενδεικτικά αναφέρονται στο
άρθρο 37 της παρούσας, καθώς και από εκθέσεις αποτελεσμάτων
εργαστηριακών εξετάσεων (φυσικών, χημικών μικροβιολογικών) του νερού που
προορίζεται για εμφιάλωση.
3. Η Υγειονομική και η αρμόδια Τεχνική Υπηρεσία της Νομαρχίας μετά από
επιτόπια υγειονομική και Τεχνική αναγνώριση της πηγής υδροληψίας και
όλων των κυρίων και βοηθητικών εγκαταστάσεων και μέσων διακινήσεως των
τελικών προϊόντων καθώς και ύστερα από τις απαραίτητες εργαστηριακές
εξετάσεις και ελέγχους υποδεικνύουν τα τυχόν απαραίτητα συμπληρωματικά
έργα και μέτρα και αφού εκτελεσθούν αυτά και ικανοποιούνται οι ποιοτικές
απαιτήσεις του εμφιαλωμένου νερού εισηγούνται αρμοδίως τη χορήγηση της
άδειας λειτουργίας των καταστημάτων.
4. Η χορήγηση της άδειας αποτελεί προληπτική ενέργεια της Πολιτείας και
δεν απαλλάσσει τον ενδιαφερόμενο από την υποχρέωση και ευθύνη να λάβει
σε τακτή προθεσμία κάθε συμπληρωματικό μέτρο εφόσον αποδειχθεί στην
πράξη ότι δεν επαρκούν οι εγκαταστάσεις ή δεν εξασφαλίζουν σταθερά με
τον τρόπο που λειτουργούν ή συντηρούνται τα επιθυμητά ποιοτικά
χαρακτηριστικά του νερού.
5. Η άδεια λειτουργίας ανακαλείται προσωρινά ή οριστικά ύστερα από
αιτιολογημένη εισήγηση της Υγειονομικής Υπηρεσίας αν διαπιστωθεί ότι δεν
θα πληρούνται οι ποιοτικοί όροι του εμφιαλωμένου νερού.
Γ. ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
‘Αρθρο 39 :
1. Οι εγκαταστάσεις εμφιαλώσεως πόσιμου νερού που βρίσκονται σε
λειτουργία με την έναρξη ισχύος αυτής της διατάξεως, υπόκεινται γενικά
στους όρους της, οι δε φορείς εκμεταλλεύσεώς τους πρέπει να υποβάλλουν
σε τακτή από τη Νομαρχία προθεσμία τα απαραίτητα τεχνικά στοιχεία και
δικαιολογητικά για να ανανεώσουν την άδεια λειτουργίας των εγκαταστάσεών
τους.
2. Στις περιπτώσεις εγκαταστάσεων που δεν ικανοποιούν ουσιώδης
απαιτήσεις της παρούσας διατάξεως από υγειονομικής πλευράς με αποτέλεσμα
να δημιουργούνται κίνδυνοι για τη δημόσια υγεία οι ιδιοκτήτες ή νομείς
των μονάδων αυτών είναι υποχρεωμένοι να υποβάλουν στη Νομαρχία σε τακτή
προθεσμία που θα ορισθεί απ’ αυτήν αίτηση με μελέτη για την έγκριση
συνεχίσεως της λειτουργίας των εγκαταστάσεων ύστερα από τις απαραίτητες
βελτιώσεις. Η μελέτη θα έχει συνταχθεί σύμφωνα με τους όρους του άρθρου
37 της παρούσας και θα προβλέπει την κατάλληλη προσαρμογή των
εγκαταστάσεων ώστε να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις αυτής της
Υγειονομικής Διατάξεως και παράλληλα θα καθορίζει το χρονοδιάγραμμα
κατασκευής των έργων που σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να είναι
μεγαλύτερο από δύο χρόνια.
Μέχρις ότου ολοκληρωθούν οι πιο πάνω βελτιώσεις αν δεν, ικανοποιούνται
ουσιώδεις υγειονομικοί όροι με αποτέλεσμα το εμφιαλωμένο νερό να μην
είναι ασφαλές θα απαγορεύεται προσωρινά η λειτουργία της επιχειρήσεως με
απόφαση του Νομάρχη ύστερα από αιτιολογημένη πρόταση της Υγειονομικής
Υπηρεσίας.
Η Νομαρχία ύστερα από σχετική αυτοψία και έλεγχο από την Υγειονομική και
Τεχνική Υπηρεσία της θα θεωρεί με τυχόν τροποποιήσεις και υποδείξεις τη
μελέτη και στη συνέχεια, μετά την αποπεράτωση των έργων και τον έλεγχο
των εγκαταστάσεων θα ενεργεί περαιτέρω για τη χορήγηση της σχετικής
άδειας σύμφωνα με το άρθρο 38 της παρούσας.
3. Σε περίπτωση τεχνικής ή άλλης αδυναμίας προσαρμογής των εγκαταστάσεων
στις βασικές υγειονομικές απαιτήσεις της διατάξεως αυτής με αποτέλεσμα
το εμφιαλωμένο νερό να μην ικανοποιεί σταθερά τα καθοριζόμενα ποιοτικά
χαρακτηριστικά δεν ανανεώνεται ή άδεια και απαγορεύεται η λειτουργία της
μονάδας.
ΙΑ’. ΕΙΣΑΓΟΜΕΝΑ ΑΠΟ ΧΩΡΕΣ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΜΦΙΑΛΩΜΕΝΑ ΝΕΡΑ.
‘Αρθρο 40 :
1. Οι διατάξεις της παρούσας Υγειονομικής διατάξεως για την ποιότητα των
εμφιαλωμένων νερών (άρθρα 3, 4 και 17) και για τις αναγραφόμενες στις
φιάλες ενδείξεις (άρθρο 30) θα εφαρμόζονται και για τα εισαγόμενα από
χώρες του εξωτερικού νερά.
2. Για τον εκτελωνισμό εισαγομένων από χώρες του εξωτερικού εμφιαλωμένων
νερών απαιτείται πιστοποιητικό καταλληλότητάς τους από υγιεινής απόψεως
το οποίο θα εκδίδεται από την οικεία Υγειονομική Υπηρεσία του τόπου
εισαγωγής βάσει των ακόλουθων εγγράφων που πρέπει να προσκομίζουν
εγκαίρως σ’ αυτήν οι ενδιαφερόμενοι:
α) Βεβαίωση της αρμόδιας επίσημης Υπηρεσίας του τόπου προελεύσεως των
εισαγόμενων εμφιαλωμένων νερών στην οποία θα φαίνεται ο τίτλος του
εργοστασίου εμφιαλώσεως τους και ότι οι εγκαταστάσεις του λειτουργούν
νομίμως και πληρούν τους όρους υγιεινής.
β) ‘Εκθεση αποτελεσμάτων εργαστηριακών εξετάσεων των εισαγομένων
εμφιαλωμένων νερών πριν και μετά την εμφιάλωσή τους οι οποίες θα έχουν
γίνει στα εργαστήρια επίσημης υπηρεσίας της χώρας προελεύσεως τους,
σύμφωνα με τα πρότυπα για τα φυσικά χημικά και μικροβιολογικά
χαρακτηριστικά και τη ραδιενέργεια που καθορίζονται στην εκάστοτε
ισχύουσα σχετική με την ποιότητα του πόσιμου νερού και στην παρούσα
Υγειονομικές διατάξεις.
Η οικεία Υγειονομική Υπηρεσία μπορεί όταν το κρίνει σκόπιμο πριν εκδώσει
το ανωτέρω πιστοποιητικό καταλληλότητας των εισαγομένων εμφιαλωμένων
νερών να ασκεί δειγματοληπτικό εργαστηριακό έλεγχο αυτών για να
διαπιστώνει αν τα αποτελέσματα των εργαστηριακών εξετάσεων τους που τα
συνοδεύουν ανταποκρίνονται πράγματι στα πρότυπα που καθορίζει η ανωτέρω
σχετική νομοθεσία.
‘Αρθρο 41 : Κυρώσεις.
Οι παραβάτες της παρούσας διώκονται και τιμωρούνται προκειμένου μεν για
παραβάσεις σχετικές με τις εγκαταστάσεις των εργοστασίων εμφιαλώσεως
νερού και τις συνθήκες λειτουργίας τους, σύμφωνα με το άρθρο 3 του Α.Ν.
2520/40 όπως έχει αντικατασταθεί με το άρθρο μόνο του Ν.290/43 που
κυρώθηκε με την 303/46 ΠΥΣ προκειμένου δε για παραβάσεις σχετικές με τη
διάθεση στη κατανάλωση εμφιαλωμένου νερού ακατάλληλου ή επικίνδυνου για
τη δημόσια υγεία σύμφωνα με το άρθρο 281 του Π.Κ. αν από άλλες διατάξεις
δεν προβλέπεται βαρύτερη ποινή.
‘Αρθρο 42 :
Η εκτέλεση αυτής της Υγειονομικής Διατάξεως η οποία ισχύει σε όλη την
Επικράτεια ανατίθεται στα αρμόδια Υγειονομικά ‘Οργανα των Περιφερειακών
Υγειονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Κοινωνικών Υπηρεσιών και για τη
χορήγηση της άδειας λειτουργίας στις οικείες Αστυνομικές Αρχές η δε
ισχύς της αρχίζει μετά ένα μήνα από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της
Κυβερνήσεως.
Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Περιβαλλοντική Υγιεινή & Δημόσια Υγεία 