Άρθρο 43 (Καταστήματα τροφίμων, που καταναλώνονται σε άλλους χώρους έξω από εκείνους διαθέσεως τους)

‘Αρθρο 43

Καταστήματα τροφίμων, που καταναλώνονται σε άλλους χώρους έξω από εκείνους διαθέσεως τους

1. Στην κατηγορία των καταστημάτων του παρόντος άρθρου ανήκουν τα παντοπωλεία, οπωρολαχανοπωλεία, κρεοπωλεία, ιχθυοπωλεία, πτηνοπωλεία-αυγοπωλεία, καφεκοπτεία, πρατήρια γάλακτος και ειδών ζαχαροπλαστικής, αμιγή πρατήρια ειδών ζαχαροπλαστείου, αμιγή γαλακτοπωλεία, πρατήρια άρτου, καταστήματα πωλήσεως κατεψυγμένων προιόντων καταστήματα πωλήσεως εμφιαλωμένων οινοπνευματωδών και μη ποτών (κάβες), καταστήματα πωλήσεως ειδών αλλαντοποιίας και τυροκομίας, πρατήρια ελαίου και μαγειρικών λιπών και κάθε άλλο παρόμοιο με τα ανωτέρω κατάστημα.
2. Ορισμοί:
α. Παντοπωλείο είναι το κατάστημα, στο οποίο πωλούνται όλα γενικά τα είδη τροφίμων και ποτών, πλην των αναφερομένων στο επόμενο εδάφιο ειδών, καθώς και τα οριζόμενα κατωτέρω άσχετα με τα τρόφιμα είδη.
Δεν επιτρέπεται να πωλούνται στα παντοπωλεία: – Νωπά ή κατεψυγμένα κρέατα, ορνιθοειδή και ψάρια. – Οπωρικά και κηπευτικά, πλην των ξηρών καρπών, των πατατών και των ξηρών κρεμμυδιών. – Είδη ζαχαροπλαστικής πλην των τυποιημένων γλυκισμάτων (μαρμελάδες, κομπόστες, γλυκά κουταλιού, λουκούμια, κουραμπιέδες κ.τ.ομ.) και τυποποιημένων προιόντων σοκολατοποιίας, καραμελλοποιίας και μπισκοτοποίας. – Γάλα χύμα, εμφιαλωμένο παστεριωμένο γάλα και παραδοσιακή γιαούρτη. – Είδη αρτοποιίας, πλην των επιτρεπομένων από τις εκάστοτε ισχύουσες Αγορανομικές Διατάξεις.
Κατ’ εξαίρεση των ανωτέρω επιτρέπεται η πώληση στα παντοπωλεία τυποιποιημένων κατεψυγμένων κρεάτων, πουλερικών, θηραμάτων, ψαριών, χορταρικών κ.τ.ομ., συσκευασμένων κατάλληλα σε πλαστικά σακίδια ή σε άλλες επιτρεπόμενες συσκευασίες, εφόσον τα είδη αυτά προσφέρονται σε μικρές ποσότητες και περισσεύει στο κατάστημα χώρος επαρκής για την τοποθέτηση των απαραίτητων, ιδιαίτερων για κάθε είδος, θαλάμων καταψύξεως. Στα παντοπωλεία επιτρέπεται να πωλούνται και είδη ατομικής υγιεινής και καθαριότητας γενικά (κάθε είδους σαπούνια, απορρυπαντικά, σφουγγάρια, χαρτιά υγείας, χαρτοπετσέτες, οδοντόπαστες κ.τ.ομ.), αποσμητικά χώρων, είδη Κρατικού Μονοπωλείου, οινόπνευμα, βενζίνη και υγραέριο σε φιάλες, εντομοκτόνα, συμπεριλαμβανομένων και των σκωροκτόνων σε πραγματικά αεροστεγείς συσκευασίες, καλλυντικά, χαρτικά κ.τ.ομ. με την προϋπόθεση ότι τα είδη αυτά θα εκθέτονται σε μικρές ποσότητες, ώστε να μην προκαλείται συμφόρηση στο κατάστημα, και θα καταλαμβάνουν ιδιαίτερο νοητώς χώρο του καταστήματος μακρυά από τα τρόφιμα.
β. Οπωρολαχανοπωλείο είναι το κατάστημα, στο οποίο πωλούνται είδη οπωρικών και κηπευτικών, νωπών ή και συντηρημένων (κονσέρβες οπωρικών ή κηπευτικών, κατεψυγμένα κηπευτικά κ.τ.ομ.).
Στο οπωρολαχανοπωλείο επιτρέπεται επίσης η πώληση και αυγών.
Οπωροπωλείο είναι το κατάστημα, το οποίο πωλεί μόνον οπωρικά, νωπά ή οπωσδήποτε συντηρημένα (κονσέρβες κ.τ.ομ.) και ξηρούς καρπούς, καθώς και αυγά.
γ. Κρεοπωλείο, είναι το κατάστημα στο οποίο πωλούνται κάθε είδους νωπά και κατεψυγμένα κρέατα (ολόκληρα σφάφια ή τμήματα τούτων των θερμόαιμων ζώων και πτηνών κατάλληλα για ανθρώπινη κατανάλωση), καθώς και παραπροιόντα σφαγίων (εδώδιμα σπλάχνα, γλώσσα, κεφαλή κλπ.). Στο κρεοπωλείο επιτρέπεται επίσης η πώληση και αλλαντικών, τα οποία παρασκευάζονται σε νομίμως λειτουργούντα αλλαντοποιεία και προσφέρονται σε ολόκληρα τεμάχια.
δ. Πτηνοπωλείο – αυγοπωλείο είναι το κατάστημα, στο οποίο σφαγμένα ορνιθοειδή κλπ. πτηνά, νωπά και κατεψυγμένα καθώς και αυγά.
ε. Ιχθυοπωλείο είναι το κατάστημα, στο οποίο πωλούνται νωπά και κατεψυγμένα ψάρια αλλά και αλιεύματα.
στ. Καφεκοπτείο είναι το κατάστημα, στο οποίο γίνεται φρύξη, κοπή και πώληση καφέ.
Εκτός του κομμένου, σε χύμα ή τυποποιημένου καφέ, στο ίδιο κατάστημα επιτρέπεται η πώληση και προϊόντων σοκολατοποιίας, καραμελλοποιίας και μπισκοτοποιίας, καθώς και φυτικών προϊόντων ή σκευασμάτων αυτών, τα οποία χρησιμοποιούνται για την παρασκευή ροφημάτων (τσάι κ.τ.ομ.) και μπαχαρικών.
ζ. Πρατήριο γάλακτος και ειδών ζαχαροπλαστικής είναι το κατάστημα, στο οποίο πωλούνται γάλα εμφιαλωμένο παστεριωμένο, γάλα αποστειρωμένο, γάλα αφυδατωμένο (εβαπορέ) και συμπυκνωμένο (σακχαρούχο) σε κουτιά, προϊόντα γάλακτος (πλην των τυροκομικών), αυγά, παγωτά τυποποιημένα ή χύμα σε χωνάκι, σύμφωνα με την παρ. 14 άρθρου 39 της παρούσας, και γλυκίσματα, προϊόντα σοκολατοποιίας, καραμελλοποιίας και μπισκοτοποιίας, αρτοσκευάσματα, εμφιαλωμένα ποτά, οινοπνευματώδη και μη, κ.τ.ομ..
η. Αμιγές πρατήριο ειδών ζαχαροπλαστείου είναι το κατάστημα, στο οποίο πωλούνται όλα τα είδη ζαχαροπλαστικής, παρασκευαζόμενα σε παρασκευαστήριο τούτου ή προερχόμενα από νομίμως λειτουργούντα εργαστήρια ή εργοστάσια, καθώς και εμφιαλωμένα οινοπνευματώδη ποτά και εμφιαλωμένοι ή έγκυτιομένοι χυμοί φρούτων και αναψυκτικά. Στο κατάστημα τούτο μπορεί να εγκατασταθεί και μηχάνημα στιγμιαίας παρασκευής και διαθέσεως παγωτού.
Η κατανάλωση των ανωτέρω ειδών μέσα στο κατάστημα απαγορεύεται.
θ. Αμιγές γαλακτοπωλείο είναι το κατάστημα, στο οποίο πωλούνται γάλα εμφιαλωμένο παστεριωμένο, γάλα αποστειρωμένο, γάλα αφυδατωμένο (εβαπορέ) και συμπυκνωμένο (σακχαρούχο) σε κουτιά, ακόμη και γάλα χύμα, προκειμένου για περιοχές, στις οποίες δεν έχει επιβληθεί η παστερίωση του γάλακτος, καθώς και κάθε είδους γαλακτοκομικά προϊόντα, παρασκευαζόμενα σε παρασκευαστήριο τούτου ή προερχόμενα από νομίμως λειτουργούντα εργοστάσια ή εργαστήρια και τυροκομικά προϊόντα, αυγά, παγωτά τυποποιημένα ή χύμα σε χωνάκι, τυποποιημένα γλυκίσματα και προϊόντα σοκολατοποιίας, μπισκοτοποιίας και καραμελλοποιίας, καθώς και διάφορα αρτοσκευάσματα. Στο κατάστημα αυτό μπορεί να εγκατασταθεί και μηχάνημα στιγμιαίας παρασκευής και διαθέσεως παγωτού.

ι. Πρατήριο άρτου είναι το κατάστημα, στο οποίο πωλούνται μόνον άρτος και άλλα προϊόντα αρτοποιίας και κουλουροποιίας όπως αυτά καθορίζονται με την εκάστοτε ισχύουσα Αγορανομική Νομοθεσία.
ια. Καταστήματα κατεψυγμένων προϊόντων είναι το κατάστημα, στο οποίο πωλούνται κατεψυγμένα προϊόντα, φυτικής ή ζωικής προελεύσεως (κρέατα, πουλερικά, αλιεύματα, κηπευτικά κ.τ.ομ.).
ιβ. Κατάστημα ξηρών καρπών και ζαχαρωδών προϊόντων είναι το κατάστημα, στο οποίο πωλούνται κάθε είδους ξηροί καρποί και ορισμένα προϊόντα με γλυκαντικές ύλες, από τα αναφερόμενα στο σχετικό Κεφάλαιο του Κώδικα Τροφίμων και Ποτών, όπως είναι οι μαρμελάδες, τα γλυκά κουταλιού, οι κομπόστες, ο χαλβάς, και τα λουκούμια, τα οπωροζαχαρωτά και οι ζαχαρωμένοι καρποί (φρουί γλασέ), οι πολτοί και οι πηκτές φρούτων, τα είδη καραμελλοποιίας και σοκολατοποιίας, τα μπισκότα, κουραμπιέδες, παστέλια, μαντολάτα, τυποποιημένα παγωτά κ.τ.ομ. πλην των γλυκισμάτων ταψιού, παστών, παγωτών χύμα κ.τ.ομ. Στο ίδιο κατάστημα επιτρέπεται να πωλούνται μικρές ποσότητες εμφιαλωμένων οινοπνευματωδών ποτών και εμφιαλωμένων ή εγκυτιωμένων χυμών φρούτων και αναψυκτικών.
ιγ. Κατάστημα εμφιαλωμένων ποτών (κάβα) είναι το κατάστημα, στο οποίο πωλούνται κάθε είδους εμφιαλωμένα ποτά, οινοπνευματώδη και μη, και εμφιαλωμένοι ή και εγκυτιωμένοι χυμοί φρούτων, καθώς και οινοπνευματώδη ποτά σε χύμα για κατ’ οίκον μόνον κατανάλωση.
Στο ίδιο κατάστημα επιτρέπεται να πωλούνται σε μικρές ποσότητες και ξηροί καρποί, για την έκθεση των οποίων θα χρησιμοποιείται μικρή υαλόφρακτη προθήκη.
ιδ. Κατάστημα προιόντων αλλαντοποιίας και τυροκομίας είναι το κατάστημα, στο οποίο πωλούνται είδη αλλάντων και τυροκομικά προιόντα, καθώς και κονσερβοποιημένα τρόφιμα ζωικής κυρίως προελεύσεως.
ιε. Πρατήριο ελαίου και μαγειρικών λιπών είναι το κατάστημα, στο οποίο πωλούνται ελαιόλαδο, συσκευασμένο ή χύμα, πυρηνέλαια και σπορέλαια συσκευασμένα, και μαγειρικά λίπη, με τους όρους που καθορίζουν οι εκάστοτε ισχύουσες Αγορανομικές Διατάξεις και ο Κώδικας Τροφίμων. Στο ίδιο κατάστημα επιτρέπεται και η πώληση λιωμένου βουτύρου γάλακτος, αν τούτο δεν απαγορεύεται από άλλες διατάξεις, και σάπωνος.
3. Απαγορεύεται η κατανάλωση κάθε είδους τροφίμων και ποτών εντός των καταστημάτων του παρόντος άρθρου. Επίσης απαγορεύεται η αποθήκευση και η πώληση άλλων ειδών άσχετων με τα τρόφιμα, πλην εκείνων που ρητώς αναφέρονται στην περίπτωση α της προηγούμενης παραγράφου, προκειμένου για παντοπωλεία, και στην παρ. 3 άρθρου 39 της παρούσας, προκειμένου για αμιγή πρατήρια ειδών ζαχαροπλαστείου.
Μπορεί να επιτραπεί η πώληση τυποποιημένων ζωοτροφών σε παντοπωλεία, εφόσον υπάρχει περίσσιος χώρος με ράφια, ο οποίος θα χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την τοποθέτηση των ζωοτροφών και ενδεχομένως ορισμένων από τα άσχετα με τα τρόφιμα είδη, τα οποία επιτρέπεται να πωλούνται στα παντοπωλεία, σύμφωνα με την περίπτ. α της προηγούμενης παραγράφου. Στα ράφια με τις ζωοτροφές θα υπάρχει πινακίδα με την σχετική ένδειξη («Ζωοτροφές»), για ενημέρωση των πελατών.
4. Επιτρέπεται η λειτουργία στον ίδιο χώρο περισσότερων του ενός καταστημάτων του παρόντος άρθρου, κατά τρόπο που να αποτελούν ένα ενιαίο κατάστημα, το οποίο θα περιλαμβάνει τόσα τμήματα, όσα είναι τα είδη των λειτουργούντων στον ίδιο χώρο καταστημάτων (μικτό κατάστημα), με τον όρο ότι σε κάθε τμήμα θα απασχολείται ιδιαίτερο προσωπικό. ‘Ολα τα τμήματα του μικτού καταστήματος θα ανήκουν στον ίδιο επιχειρησιακό φορέα. Από τα καταστήματα του παρόντος άρθρου μπορούν να λειτουργήσουν ως μικτά:
α. Τα παντοπωλεία, οπωρολαχανοπωλεία (με την προυπόθεση ότι τα λαχανικά θα είναι απαλλαγμένα από τις ρίζες τους), κρεοπωλεία, πτηνοπωλεία αυγοπωλεία, καταστήματα κατεψυγμένων προιόντων, καταστήματα προϊόντων αλλαντοποιίας και τυροκομίας και πρατήρια ελαίου και μαγειρικών λιπών.
β. Τα παντοπωλεία, καφεκοπτεία, καταστήματα ξηρών καρπών και ζαχαρωδών προϊόντων και καταστήματα εμφιαλωμένων ποτών.
γ. Τα κρεοπωλεία, ιχθυοπωλεία, πτηνοπωλεία – αυγοπωλεία, καταστήματα κατεψυγμένων προϊόντων και οπωρολαχανοπωλεία (με την προϋπόθεση ότι τα λαχανικά θα είναι απαλλαγμένα από τις ρίζες τους).
δ. Τα πρατήρια γάλακτος και ειδών ζαχαροπλαστείου, καταστήματα εμφιαλωμένων ποτών, καφεκοπτεία, καταστήματα ξηρών καρπών και ζαχαρωδών προϊόντων και πρατήρια ειδών ζαχαροπλαστικής.
ε. Τα πρατήρια γάλακτος και ειδών ζαχαροπλαστικής και τα αμιγή γαλακτοπωλεία με καταστήματα τυποποιημένων ειδών παντοπωλείου, εφόσον, κατά την κρίση της αρμόδιας Αστυνομικής Αρχής, δεν απαγορεύεται τούτο από τη σχετική νομοθεσία άλλων Κρατικών Φορέων.
Εξάλλου, επιτρέπεται η συστέγαση κρεοπωλείου και ψητοπωλείου η οβελιστηρίου υπό τον όρο ότι τα καταστήματα αυτά θα είναι χωρισμένα μεταξύ τους με τοίχο, επικοινωνούντα με εσωτερική θύρα, και το καθένα θα πληρεί τους όρους που περιγράφονται στα οικεία άρθρα της παρούσας.
5. Πλην των καθιζομένων με τις διατάξεις του προηγούμενου Κεφαλαίου όρων και προϋποθέσεων, τα καταστήματα του παρόντος άρθρου θα πληρούν και τους ακόλουθους ειδικούς όρους και προϋποθέσεις:
α. Θα διαθέτουν τους εξής χώρους:
1. Αίθουσα πωλήσεων (κυρίως κατάστημα) επαρκούς χωρητικότητας, ανάλογα με την πελατειακή κίνηση του καταστήματος, κατά τρόπο που να εξασφαλίζεται η άνετη κυκλοφορία των πελατών και ο εύκολος καθαρισμός της, και πάντως δεν θα είναι μικρότερη των 15 τ.μ. πλην των κρεοπωλείων, στην οποία η αίθουσα πωλήσεων θα είναι 30 τ.μ. τουλάχιστον. Εξαιρούνται, ως προς το ανωτέρω ελάχιστο εμβαδόν: – τα καταστήματα του παρόντος άρθρου, που στεγάζονται σε δημοτικές ή Κοινοτικές αγορές ή σε κτιριακά συγκροτήματα, που έχουν ανεγερθεί ειδικά για τη στέγαση τέτοιων καταστημάτων από Συνεταιρισμούς Καταστηματαρχών Λαϊκών Αγορών. – Μικρά Καταστήματα, στα οποία πωλούνται μόνον εμφιαλωμένα ποτά ή ξηροί καρποί, κατά την κρίση της αρμόδιας Υγειονομικής Υπηρεσίας. – τα κρεοπωλεία, που ιδρύονται σε κωμοπόλεις και πόλεις με πληθυσμό κάτω των 10.000 κατοίκων, στα οποία η αίθουσα πωλήσεων μπορεί να είναι μικρότερη μέχρι 20 τ.μ. τουλάχιστον. – Τα πρατήρια άρτου, των οποίων το ελάχιστο εμβαδόν ορίζεται από την ισχύουσα νομοθεσία για τα αρτοποιεία και πρατήρια άρτου (12 τ.μ.).
Προκειμένου για μικτό κατάστημα, το κάθε τμήμα του (συστεγαζόμενο κατάστημα) θα είναι εγκαταστημένο σε ιδιαίτερο χώρο, νοητώς χωρισμένο από τα άλλα τμήματα, εμβαδού ίσου με το ανωτέρω καθοριζόμενο για κάθε είδος καταστήματος ελάχιστο εμβαδόν (15 τ.μ. πλην των κρεοπωλείων, για τα οποία ορίζεται εμβαδόν 30 τ.μ. ή αν βρίσκονται σε κωμοπόλεις και πόλεις κάτω των 10.000 κατοίκων 20 τ.μ.). Η συνολική έκταση της αίθουσας πωλήσεων του μικτού καταστήματος θα είναι ίση με το άθροισμα, τουλάχιστον, των απαραίτητων για κάθε τμήμα του ελάχιστων εμβαδών.
2. Παρασκευαστήριο, εμβαδού τουλάχιστον 20 τ.μ., προκειμένου για τα καταστήματα, στα οποία παρασκευάζονται τα προσφερόμενα, ή ακόμη και ορισμένα από αυτά, είδη (γαλακτοπωλεία, ζαχαροπλαστεία). Η κατασκευή του παρασκευαστηρίου τούτου θα ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της παρ. 4 εδ. α περ. (2), άρθρου 39 της παρούσας.
3. Αποθήκη, ανάλογης με την εμπορική κίνηση του καταστήματος εκτάσεως. Η αποθήκη δεν είναι απαραίτητη στα μικρά καταστήματα εμβαδού 20 τ.μ., αν είναι αμιγή, ή 40 τ.μ., αν είναι μικτά ή κρεοπωλεία.
4. Αποχωρητήρια προσωπικού, ο αριθμός και η κατασκευή των οποίων θα είναι σύμφωνα με το άρθρο 25 της παρούσας.
Προκειμένου για μικρά καταστήματα του παρόντος άρθρου, η Υγειονομική Υπηρεσία μπορεί, κατά την κρίση της, να απαλλάξει αυτά από την υποχρέωση να διαθέτουν αποχωρητήριο, εφόσον εμπίπτουν στην περ. ε’ παρ. 2 του άρθρου 25 της παρούσας, ή να δεχθεί, κατά παρέκκλιση των διατάξεων του άρθρου τούτου, αποχωρητήριο χωρίς προθάλαμο, εφόσον προβλέπεται ότι θα απασχοληθούν στο κατάστημα μέχρι δύο το πολύ άτομα και με την προϋπόθεση ότι η θέση του αποχωρητηρίου (π.χ. σε απομονωμένο χώρο) ή, κυρίως, η κατασκευή του (απαραίτητα πλήρης αερισμός, επένδυση τοίχων με πλακίδια πορσελάνης, τοποθέτηση στην θύρα μηχανισμού αυτόματου κλεισίματός της κλπ.) παρέχουν τις απαραίτητες εγγυήσεις για την εξασφάλιση του περιβάλλοντος του καταστήματος από τις δυσμενείς επιδράσεις του αποχωρητηρίου (δυσοσμίες κλπ.).
5. Οι ανωτέρω χώροι θα χωρίζονται μεταξύ τους με τοίχους ή με άλλη στέρεη κατασκευή, που θα παρέχει τις δυνατότητες εύκολου καθαρισμού της και δεν προσφέρεται για τη δημιουργία εστιών αναπτύξεως ποντικιών, κατσαρίδων κλπ. Οι επιφάνειες των τοίχων των ιχθυοπωλείων και κρεοπωλείων θα είναι απαραίτητα επενδυμένες με πλακίδια πορσελάνης ή ελαιοχρωματισμένες, αδιαπότιστες και λείες σε ύψος 2 μ. τουλάχιστον.
6. Τα πωλούμενα είδη θα είναι τοποθετημένα με τάξη μέσα στο κατάστημα. Απαγορεύεται η έκθεση των ανωτέρω ειδών έξω από την οικοδομική γραμμή του κτιρίου, στην πρασιά ή στο πεζοδρόμιο, με εξαίρεση τα κηπευτικά και τα φρούτα, που τρώγονται κατόπιν αποφλοιώσεως, τα οποία μπορεί να εκθέτονται έξω από το οπωραλαχανοπωλείο, καταλαμβάνοντας χώρο μέχρι 1 μ. από την οικοδομική γραμμή του κτιρίου, εφόσον τούτο δεν έρχεται σε αντίθεση με σχετικές διατάξεις Νόμων, Διαταγμάτων κλπ.
Οι σάκκοι και τα κάθε είδους δοχεία, κιβώτια κλπ., που περιέχουν τρόφιμα, δεν θα τοποθετούνται απευθείας στο δάπεδο, αλλά πάνω σε ξύλινα βάθρα ύψους 0,30 μ. τουλάχιστον και σε ικανή απόσταση από τους τοίχους, ώστε να αερίζονται επαρκώς.
Στα παντοπωλεία τα επιτρεπόμενα να πωλούνται είδη καθαρισμού, αποσμητικά χώρων, εντομοκτόνα, είδη Μονοπωλίου και τυποποιημένες ζωοτροφές θα καταλαμβάνουν ιδιαίτερο νοητώς χώρο, μακριά από τρόφιμα, κατά τρόπο που να μην είναι δυνατό να τα επηρεάσουν.
Στα οπωρολαχανοπωλεία, τα οποία λειτουργούν σε μικτά καταστήματα, δεν επιτρέπεται η πώληση λαχανικών (μαρούλια, αντίδια, σέσκουλα κ.τ.ομ.) εκτός αν δεν έχουν αφαιρεθεί οι ρίζες τους.
Στα μικτά καταστήματα τα εμπορεύματα θα είναι τοποθετημένα με τάξη κατά τμήμα και δεν επιτρέπεται η ανάμειξη των εμπορευμάτων ενός τμήματος με τα εμπορεύματα άλλου.
7. Τα εγκυτιωμένα συντηρημένα τρόφιμα (κονσέρβες) θα τοποθετούνται σε δροσερά μέρη, τα οποία δεν θα επηρεάζονται από τις ηλιακές ακτίνες και γενικά από τις υψηλές θερμοκρασίες του περιβάλλοντος. Τα χονδρικής πωλήσεως καταστήματα θα διατηρούν τα εγκυτιωμένα τρόφιμα σε ξηρές αποθήκες σταθερής χαμηλής θερμοκρασίας, κατά προτίμηση +10ο C, που θα αερίζονται καλά.

8. Στα κρεοπωλεία ο κιμάς θα παρασκευάζεται κατά την παρουσία του πελάτη, η δε προορισμένη για την κοπή του κιμά μηχανή θα είναι τοποθετημένη σε κατάλληλο ύψος, το πολύ 1,50 μ. από το δάπεδο, ώστε να μπορεί ο πελάτης να ελέγχει εύκολα την ποιότητα των χρησιμοποιούμενων για την παρασκευή του κιμά τεμαχίων κρέατος. Η διατήρηση έτοιμου κιμά στα κρεοπωλεία επιτρέπεται μόνο με τις προϋποθέσεις, που καθορίζει η σχετική Αγορανομική Νομοθεσία.
9. Στα ιχθυοπωλεία οι πάγκοι εκθέσεως των ψαριών κλπ. αλιευμάτων θα είναι τοποθετημένοι μέσα στο κατάστημα και σε απόσταση 0,50 μ. τουλάχιστον από την οικοδομική γραμμή του κτιρίου, οι δε επιφάνειες τούτων, στις οποίες τοποθετούνται τα ψάρια και τα άλλα αλιεύματα, θα είναι αδιαπότιστες και λείες με κατάλληλη κλίση προς υδρορροές προσαρμοσμένες στους πάγκους, κατά τρόπο που να δέχονται τα προερχόμενα από το λιώσιμο του πάγου συντηρήσεως των ψαριών νερά. Τα νερά αυτά θα διοχετεύονται απευθείας, με κλειστούς αγωγούς, σε υπόνομο ή βόθρο.
10. Τα μη συσκευασμένα τρόφιμα, τα οποία τρώγονται όπως έχουν, χωρίς προηγουμένως να βρασθούν ή ψηθούν ή αποφλοιωθούν, θα διατηρούνται σε ερμητικά κλειστές προθήκες, κατά τρόπο που να προφυλάσσονται από τις μύγες, τις κατσαρίδες, τους ποντικούς, τον κονιορτό, τα καυσαέρια και κάθε είδους άλλες ρυπάνσεις. Τα φρούτα, που τρώγονται χωρίς προηγουμένως να αποφλοιωθούν, θα προφυλάσσονται κατά το δυνατό από τις ανωτέρω ρυπάνσεις τοποθετούμενα απαραίτητα στο εσωτερικό του καταστήματος.
Απαγορεύεται η ψηλάφιση των ανωτέρω τροφίμων από τους πελάτες και το προσωπικό του καταστήματος με την ευθύνη του καταστηματάρχη.
11. Τα ευαλλοίωτα τρόφιμα θα διατηρούνται σε κατάλληλα ψυγεία επαρκούς χωρητικότητας και υπό την απαραίτητη, ανάλογα με το είδος των τροφίμων και τον επιθυμητό χρόνο συντηρήσεώς τους, σταθερή χαμηλή θερμοκρασία κατώτερη των +7ο C. Για το γάλα εφαρμόζεται η παρ. 12 άρθρου 39. Απαγορεύεται η έκθεση ευαλλοίωτων τροφίμων εκτός ψυγείων. Αν ο καταστηματάρχης επιθυμεί την έκθεση των ευαλλοίωτων τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων και των ωμών κρεάτων, θα πρέπει να υπάρχουν κατάλληλα ψυγεία προθήκες. Προκειμένου για συσκευασμένα ευαλλοίωτα τρόφιμα, μπορεί για την έκθεσή τους να χρησιμοποιούνται ειδικά ανοικτά ψυγεία.
12. Για τη συντήρηση των ψαριών με απλή ψύξη θα χρησιμοποιούνται τρίμματα καθαρού πάγου μέσα σε ειδικά κιβώτια (ψαροκασέλες, τελλάρα), ως ακολούθως: Ο πυθμένας των κιβωτίων καλύπτεται με ικανού πάχους στρώμα τριμμένου πάγου, πάνω στο οποίο τοποθετείται αλληλοδιαδόχως ένα στρώμα ψαριών και ένα στρώμα τριμμένου πάγου και τελικά η επιφάνεια των ψαριών θα καλύπτεται με στρώμα τριμμένου πάγου πάχους 8-10 εκατοστόμετρα. Αν για τη συντήρηση των ψαριών με απλή ψύξη χρησιμοποιούνται ψυγεία, οι χώροι αυτών θα έχουν θερμοκρασία γύρω στους 0ο μέχρι +5ο C και υγρομετρική κατάσταση περιβάλλοντος 90 μέχρι
100%.
Κατά την έκθεση των ψαριών, είτε αυτά βρίσκονται σε ανοικτά κιβώτια (τελλάρα), είτε τοποθετούνται πάνω στους ειδικούς πάγκους, ο καταστηματάρχης θα φροντίζει ώστε να μη διακόπτεται η συντήρησή τους με ικανή ποσότητα τριμμένου πάγου και να μην είναι εκτεθειμένα στις ηλιακές ακτίνες.
13. Προκειμένου για κατεψυγμένα είδη (κρέατα, πουλερικά, θηράματα, ψάρια και άλλα αλιεύματα, κηπευτικά κλπ.), η συντήρησή τους θα γίνεται σε ειδικά ψυγεία καταξύψεως, ανάλογης με την κίνηση του καταστήματος χωρητικότητας, με ιδιαίτερο για κάθε πωλούμενο συναφές είδος ψυκτικό θάλαμο, και υπό σταθερή ψύξη τουλάχιστον -15ο C για τα κρέατα και κηπευτικά και -18ο C για τα ψάρια, τα πτηνά, τα θηράματα και τα σπλάχνα. Η έκθεση των ανωτέρω κατεψυγμένων ειδών εκτός ψυγείων καταψύξεως, καθώς και η απόψυξη και επανακατάψυξή τους, απαγορεύεται. Η συντήρηση του νωπού κρέατος με απλή ψύξη θα γίνεται σε ηλεκτρικά ψυγεία υπό σταθερή θερμοκρασία κάτω των +7ο C των δε πτηνών, θηραμάτων και σπλάχνων κάτω των + 4ο C.
14. Γενικά, τα κάθε είδους ψυγεία θα πληρούν τους όρους και τις προυποθέσεις, που καθορίζει το άρθρο 29 της παρούσας.
15. Τα κάθε είδους τρόφιμα πρέπει να έχουν τους συνήθεις οργανοληπτικούς χαρακτήρες (οσμή, γεύση, όψη) και να πληρούν, ως προς την επίδρασή τους στην υγεία του ανθρώπου, τους υγειονομικούς όρους και προυποθέσεις, που καθορίζουν ο Κώδικας Τροφίμων και Ποτών και οι διατάξεις της εκάστοτε ισχύουσας σχετικής νομοθεσίας για τα τρόφιμα.
Τα πωλούμενα στα καταστήματα του παρόντος άρθρου τρόφιμα και ποτά, τα οποία είναι προιόντα κατεργασίας ή αναμείξεως τροφίμων ή έχουν υποβληθεί σε οποιαδήποτε επεξεργασία (παστερίωση, συσκευασία κλπ.), πρέπει να προέρχονται από νομίμως λειτουργούντα εργοστάσια ή εργαστήρια τροφίμων ή ποτών. Η προέλευση των ανωτέρω ειδών θα αποδεικνύεται κάθε φορά βάσει των τιμολογίων πωλήσεως.
Τα δοχεία συσκευασίας των κονσερβοποιημένων τροφίμων δεν θα παρουσιάζουν οποιαδήποτε διόγκωση ή σύνθλιψη σε σημαντικό βαθμό ή οξιδώσεις ή μεταγενέστερες συγκολλήσεις σε διάφορα σημεία τους ή οποιαδήποτε λύση της στεγανότητάς τους και θα πληρούν όλους τους όρους των σχετικών με τα υλικά συσκευασίας τροφίμων διατάξεων του Κώδικα Τροφίμων και Ποτών. Τα αρμόδια όργανα υγειονομικού ελέγχου οφείλουν να απομακρύνουν από την κατανάλωση τις κονσέρβες, των οποίων τα δοχεία παρουσιάζουν τις ανωτέρω εκτροπές, εφαρμόζοντας τις σχετικές διατάξεις της εκάστοτε ισχύουσας νομοθεσίας για τα τρόφιμα. Η διάταξη της παρ. 5 του άρθρου 45 της παρούσας για τη χρήση δοχείων, που περιείχαν άλλοτε δηλητήρια, ως περιεκτών τροφίμων εφαρμόζεται και στα καταστήματα του παρόντος άρθρου.
16. Το χαρτί, που χρησιμοποιείται για την περιτύλιξη τροφίμων, τα οποία τρώγονται όπως έχουν, θα είναι αμεταχείριστο, λευκό και απόλυτα καθαρό και, αν τα τρόφιμα περιέχουν μεγάλο ποσοστό υγρασίας, αδιάβροχο.
Για τον αποχωρισμό του χαρτιού τούτου από τη δέσμη, στην οποία ανήκει, θα χρησιμοποιείται κατάλληλος δακτυλοβρεκτήρας, δηλ. καθαρό σφουγγάρι, φυσικό ή συνθετικό (αφρολέξ), τοποθετημένο σε κατάλληλη θήκη με ανάλογη ποσότητα καθαρού νερού.
Πλησίον κάθε χρησιμοποιούμενης δέσμης χαρτιού περιτυλίξεως θα υπάρχει ένας δακτυλοβρεχτήρας. Η διαβροχή του δακτύλου με σάλιο για τον αποχωρισμό του χαρτιού από τη δέσμη του απαγορεύεται.
Τα χρησιμοποιούμενα για τη συσκευασία γλυκισμάτων κουτιά ή δίσκοι από χαρτόνι θα καλύπτονται εσωτερικά με αμεταχείριστο, λευκό, αδιάβροχο και απόλυτα καθαρό χαρτί ή άλλο παρόμοιο υλικό.
Το κρέας και τα ψάρια θα περιτυλίσσονται με αμεταχείριστο και απόλυτα καθαρό χαρτί ή άλλο παρόμοιο υλικό, που θα πληρεί τους καθοριζόμενους με τις ισχύουσες Αγορανομικές Διατάξεις όρους. Το χρησιμοποιούμενο για την παρασκευή χαρτοσακουλών, προοριζόμενων για την τοποθέτηση φρούτων, κηπευτικών κ.τ.ομ., χαρτί θα είναι απόλυτα καθαρό και αμεταχείριστο. Απαγορεύεται η κατασκευή τέτοιων σακουλών από παλιό χαρτί ή έντυπα ή χειρόγραφα.
17. ‘Ολοι οι χώροι των καταστημάτων του παρόντος άρθρου, καθώς και τα έπιπλα, τα ψυγεία, τα εργαλεία, τα σκεύη κλπ. θα διατηρούνται σε καλή κατάσταση και απόλυτα καθαρά. Τα εργαλεία, τα σκεύη, και οι συσκευές, που χρησιμοποιούνται για τους διάφορους χειρισμούς των τροφίμων, θα πλύνονται καθημερινά με ζεστό νερό και σαπούνι ή άλλο κατάλληλο και αποδεκτό από υγιεινής απόψεως απορρυπαντικό. Για τον σκοπόν αυτόν στο κατάστημα θα υπάρχει νιπτήρας (μπορεί να χρησιμοποιείται ο ίδιος και για το πλύσιμο των χεριών) και εγκατάσταση ζεστού νερού (θερμοσίφωνας ή, στα μικρά καταστήματα, ηλεκτρικό «μάτι» με κατσαρόλα).
Ιδιαίτερα στα κρεοπωλεία το ξύλο κοπής κρέατος θα καλύπτεται μετά από κάθε χρήση με κάλυμμα από λαμαρίνα και μετά το τέλος της εργασίας θα ξύνεται και ακολούθως θα πλύνεται με ζεστό νερό και σαπούνι ή άλλο κατάλληλο απορρυπαντικό.
18. Οι πωλητές τροφίμων θα είναι υγιείς και απόλυτα καθαροί και θα φορούν λευκή ή ανοιχτόχρωμη καθαρή μπλούζα. Η Υγειονομική Υπηρεσία μπορεί να επιβάλει σε καταστήματα του παρόντος άρθρου την πρόσληψη υπαλλήλου ταμία, αν κρίνει ότι η πελατειακή κίνησή τους παρέχει τέτοιες δυνατότητες.
19. Γενικά οι διατάξεις των άρθρων 32,33,34,35 και 36 της παρούσας σχετικά με την καθαριότητα, τη συγκέντρωση κλπ. των απορριμμάτων, τα κατοικίδια ζώα, την εντομοκτονία και μυοκτονία και το προσωπικό των καταστημάτων τροφίμων, εφαρμόζονται και στα καταστήματα του παρόντος άρθρου.